Reacties

Ondertussen heb ik “La Baya” gevonden in een uitvoering van Suzy Delair uit 1957, op de LP “Petite Histoire De La Grande Chanson – vol 1”, een reeks platen uitgegeven door Readers Digest. Mijn exemplaren hebben helaas een overstroming meegemaakt, van de platenhoezen is niet veel meer te maken… Er is inderdaad een duidelijke verwantschap met “Aaneengevrozen”, zoals ook deze versie van Georgette Plana op YouTube moet bewijzen:

“La Baya” is een compositie van Henri Christiné op tekst van Marcel Heurtebise, uitgebracht in 1911.

Dat boek hebben we. In meerdere exemplaren zelfs 🙂
Die “Baja” hebben we inderdaad ook (nog) niet gevonden; de enige “Baja” die ik ken werd in de fifthies gespeeld door de Amerikaanse gitaargroep “The Astronauts”, in de stijl van “The Spotnicks”, dus de naam van de groep is allicht niet toevallig gekozen. Andere liedjes met “Bahia” in de titel lijken in de verste verte niet op deze melodie.

Beste Gabriel
Ik vond de tekst Lena mijn Schoonste in handschrift op briefpapier tussen de bladeren van een boek “De Bende van Wildenburg”. Een boekje dat ik op de rommelmarkt kocht.
Mogelijks is het de tekst die uw vader Medard schreef ??

Tot mijn spijt heb ik nog steeds niets teruggevonden om dit lied te kunnen vervolledigen.

Ondertussen WEL teruggevonden, maar in een handgeschreven liederenbundel van Eugenius Koopman (1917) als lied nr. 91, zonder melodie. Deze liederen werden vermoedelijk genoteerd in Antwerpse café-chantants.
Als iemand de melodie kent, laat me dan aub iets weten.

91. Den Directeur
Kluchtlied

Ik ben getrouwd en ge moogt weten,
Ik heb een wijf met negen jong
Ik word den helen dag verweten
Voor lammen ezel, luien hond
Ons Treeske verweet ze voor een kieken
Voor een slang en een wilde kat
Gij’n hengst, zei ze tegen ons Lowieke
Gij’n uil, gij steense rat
En onze Georges verweet ze voor ’n os
Vuil krokodil, zei ze tegen ons Mathil’
Ons arm schaap, dien arme knaap
Durft ze verwijten voor een wolf en ’n aap
En onzen Nand is dat geen schand
Verweet ze voor een Kemel en een Olifant
En over al die beestjes ben ik vader, sapristie,
Wel, ik ben den Directeur van de Zoölogie

Ne mens die komt nogal wat tegen
Met zo’n hele hoop klein jong
Er is altijd één van de negen
Die wat mankeert of ge moet er iets voor doen
En ons Treeske die heeft het in haar darmen
Van den danigen groten kak
En onze Alfred ligt in zijn bed
Zijn poten zijn gebroken
En het staat in de gazet
Nu moet ik rap al om jelap
Ons Mathilleke kan niet kakken
En daarvan is ze zo slap
En heel dat kot, wel ja, begot
Stinkt naar de medicijnen
En daarvan ga ik nog kapot
En onder al die zieltjes ondervind ik fijn
Dat ik een Directeur van een Gasthuis zijn

[jelap: jalap/jalappe: laxeermiddel (sinds 17de E gekend gebruik) genoemd naar Xalapa in Mexico, de plaats waar de harsplant groeit.]

Den zaterdag dan moet eens komen
Den zaterdag dan is ’t er op
Als ge die kneuters ziet verschonen
En spartelen al in den top
Dan ziet ge die begadderkens daar lopen
Zo moedernaakt gelijk een ei
En hoort gij die mannekes roepen
‘k Heb nog nen dikkeren als gij
En onze Jan riep overtijd
Moeder, ons Mieke ziet zo wit als krijt
Kom nu eens zien, riep ons Katrien
Ons Jefke heeft een beurske
Met twee marbollen in
En zo bleef dat gaan, zie ze daar staan
Den enen in zijn bloten
Den anderen in zijn vaan
Ja ik zag het gisterenavond
En dat was wel kras
Wel ik dacht dat ik den Directeur
Van de Zwemdok was

Zie vriendje lief is dat niet sterk
Ge weet genoeg ’t is slechten tijd
Ik zit al acht dagen zonder werk
Dat doet mij waarlijk ook veel spijt
Ik heb geen centen of geen eten
‘k Heb niets dan luizen op mijn kop
Mijn kleren zijn allemaal versleten
Nu zit ik waarlijk in de krot
‘k Heb geen fret dat is geen pret
Z’hebben al mijn meubeltjes op straat gezet
Mijn negen jong, mijn wijf daarbij
Z’hebben niets te bikken en ’t is armoe daarbij
En ocharme hé zoals mijn wijfke zee
Die heeft al wat gaan klagen naar de Comité
En onder al die kinderen ondervind ik fijn
Dat ik een Directeur van d’Arm Luizen zijn.

Niets teruggevonden in mijn archief van liederen, sorry.

Theophiel Peeters (“Oudkempische liederen en dansen”, uitgegeven in 1952, 3 jaar na zijn overlijden) zegt in een voetnoot onder dit lied: “Dit lied werd opgeteekend te Meerle in 1906. Buiten twijfel is de melodie gegrond op den 1. kerkelijken modus “dorien” alhoewel ze hem hier en daar verlaat. – Elders hoorden wij de do in de voorlaatste maat gekruist; andere lokaliteiten brachten nog andere varianten.” (“dorien” staat voor “dorische modus” veronderstellen we).
Toen al werd het beschouwd als een “zeer oud lied”, waarvan niemand nog wist of ooit geweten had wie het ooit bedacht. Wij dus ook niet.
De definitie van “auteur” is in de loop der tijden ook van betekenis veranderd. Tot 1883 bestond er zo goed als geen bescherming voor de creatieven, wel voor drukkers en uitgevers; dan kwam de “Berner conventie” die automatisch internationale rechten toekende aan schrijvers en componisten. SABAM werd pas in 1922 opgericht maar auteurs zijn niet verplicht toe te treden en SABAM mag in principe dan ook geen rechten innen voor niet-aangesloten auteurs … wat wel eens over het hoofd wordt gezien.
Hoe dan ook, bovenstaande tekst is vermoedelijk in de 17e-18e eeuw ontstaan en de “auteur” is gegarandeerd meer dan 70 jaar geleden gestorven: het lied behoort dus echt wel tot het “publiek domein.
Het valt ons overigens nu pas op dat het begin van de tekst zowel inhoudelijk als inzake metrum erg lijkt op “Van het droevig nonneken” dat volgens een liedblad bewaard in “Het geheugen van Nederland” dan weer gezongen werd op de wijze van “Eylaes! wat moet een minnaar lyden”. Het “droevig nonneken” wordt reeds als melodie vermeld bij teksten gepubliceerd in 1712 in het “Nieuw Liedboek genaemt den Maegdenkrans”