Artikels door Johan:
Marteldood ener moeder
Stan Boudewijns bezorgde ons een gescande versie van het “veldboekje” waarin zijn grootvader, oud-strijder aan den IJzer, tijdens en na WOI enkele liederen had genoteerd. Zo ook “De marteldood ener moeder”, zonder aanduiding van de zangwijze. 
We vonden in heel onze bibliotheek geen enkele andere versie van dit lied, tenzij in hetzelfde veldboekje waar ook een franse versie van dit lied werd uitgeschreven: “Le Martyre d’une mère”. Eveneens zonder wijsaanduiding.
Nu vonden we wel dat 2 oude romans onder die titel werden uitgegeven, auteurs Désiré Bonneau (1892) en … Hendrik Conscience (originele titel “Moederliefde”, 1870) , maar wie de liedtekst schreef, laat staan de melodie, dat weten we niet. We stelden wel vast dat het hele lied mits wat kleine aanpassingen kan gezongen worden op de melodie van “When it’s Springtime in the Rockies” dat echter pas in 1929 werd geschreven … Vlaamse marktzangers refereren naar deze melodie ook als “Sluimert zacht”.
In beide teksten wordt gewag gemaakt van “Generaal Leman” en dat was echt wel een gekende held uit WOI 1914-1918.
Marteldood ener moeder
1015 [A] onbekend [C] Robert Sauer
In een klein dorpje zo verborgen
van ’t door den Duits bezette land
gaf ene moeder hare zorgen
aan haar klein kind, haar dierb’re schat.
De vader, ter krijg opgeroepen,
als goede burger deed zijn plicht.
Hij vertrok met ons dapp’re troepen,
gaf zijn bloed voor land, vrouw en kind.
Hij vertrok dan zonder dralen
voor het dierbaar Vaderland
en trots alle hinderpalen
bestreed hij den dwingeland.
Met de roemvolle helden
van zijn Generaal Leman
door de bossen, door de velden
voor het Belgisch vrij bestaan.
Te Luik, na bloedige gevechten,
werd hij door een kogel doorboord.
Hij onderging door Belgisch vechten
als kloeken Belg den heldendood.
Daar ligt hij in zijn bloed te baden,
stervend denkt hij aan vrouw en kind.
Voor hen heeft hij ’t leven gelaten
voor hen die hij zo teer bemint.
Hij vertrok dan zonder dralen
voor het dierbaar Vaderland
en trots alle hinderpalen
bestreed hij den dwingeland.
Maar met het harte vol rouwe
ginds ver in dat Vlaamse land
blijft zijn kind en zijne vrouwe
in de macht van den vijand.
Zeek’ren avond, het was reeds late,
met veel geweld en veel gedruis
klopt ene groep Duitse soldaten
hier aan de deur van hun klein huis.
De vrouw deed open zonder schromen
en riep hen toe: ’t is ene schand,
hier zal geen Duitsman binnen komen,
‘k bemin mijn België, ‘k haat uw land
Mijnen man stierf zonder dralen
voor het dierbaar Vaderland;
mijn moed zal nu ook niet falen,
ik veracht uw vals Duitsland.
Ik wil hier mijn leven derven
zonder spijt en zonder smart.
Ik wil voor mijn België sterven,
met mijn kind dicht bij mijn hart.
Met een woedende blik in d’ogen
schreeuwde den Duitsen officier:
schiet ze neer, zonder mededogen,
zonder schroom, als een wilde dier.
De vrouw met haar kind in haar armen
werd aan den muur van ’t huis gesteld
en laffelijk, zonder erbarmen,
door de Ulanen neergeveld.
 |
Partituur * Marteldood ener moeder * |
 |
1. instrumentaal
|
Bronnen: zangwijze: "Sluimert zacht" originele versie: "When it's springtime in the Rockies" (1923) liedjesschrift van soldaat Boudewijns (WOI) (MUZ0953)