Artikels door Johan:
De Griep Espagnole
Aloïs Van Peteghem schreef een “kluchtig” lied over de Spaanse Griep(1), hoewel daar in feite niet mee te lachen viel: zij maakte uiteindelijk een veelvoud van de slachtoffers die kort voordien in WOI vielen.
Toen de Covid-19 ramp pas was begonnen hebben we tevergeefs gezocht naar dit en andere liederen over die vergelijkbare epidemie honderd jaar eerder, we hebben er uiteindelijk ééntje kunnen restaureren dankzij de verzameling liedbladen van Leo Coulier.
Van de geciteerde melodie “Elle m’aime pas” vonden we geen partituur terug, wel een plaatopname van zanger Pauley. We hebben onze partituur gebaseerd op zijn uitvoering. De tekst van Van Peteghem is overigens niet erg fijngevoelig of subtiel maar dat was bij de meeste marktzangers de gangbare manier van werken.
De Griep Espagnole
[A] Aloïs Van Peteghem [C] Charles Jardin (1884-1950)
Vrienden, men hoort van langs alle kant
dat de mensen toch zo klagen.
Die ziekte, die komt van een vreemd land,
‘k heb het g’had, ’t is niet plezant.
Het is de griep Espagnole,
‘k heb er mijnen buik van vol.
‘k Vertel het aan klein en groot,
dat kostte bekans mijn dood.
‘k purgeerde menige keer,
‘k riep op God, den Lieven Heer
REFREIN:
Haal daar nen dokter, wat mag dat zijn?
Wat een pijn, wat een pijn.
Is dat pest of cholera.
Hawel, ‘k zeg u maar da!
(Ha! Ha! ‘k Heb de griep Espagnole!
Ha! Ha! ‘k Heb de griep Espagnole!)
Mijn schoonmeke kwam op mijn visite,
‘k lag te kermen en te klagen.
Zij zegt mij: dat is nu toch eens iets
waarvan dat ne mens afziet.
Enige dagen daarna
werd zij hetzelfde gewaar.
Dat ’n draag ik mij niet aan,
bij mij was het rap gedaan.
Zij is er van gekreveit,
ik hoor nog dat zij mij zeit:
Men droeg er voor die sukkel de rouw
maar zij was weer rap vergeten.
Lap, nu was het den toer van mijn vrouw,
zij kreeg de koorts en had kou.
Zij deed den Espagnole dans
’t Geen ik vertel is geen zwans.
Ik lachte met al haar pijn,
‘k zeg: “Dat is zeer wel venijn.”
Zij riep: “Breng mij den pispot,
daarvan moet ik ook kapot.”
Ik heb op haar eens wel gestudeerd
want ik had met haar kompassie
en ik heb haar zelf gevisenteerd:
zij is er van gèscapeerd.
Haar keel die werd toch zo ziek,
‘k zeg: “Wel, dat is toch komiek”
Wel, zij was bijna versmacht
en ik kreeg een goed gedacht:
“Toe laat eens zien in uw mond”,
waarvan da’k verwonderd stond.
SLOTREFREIN
4. Nu ben ik dokter, en dat is fijn
voor die pijn, voor die pijn.
Ik trok haar die raapkool uit haar strout
of ze was knockout.
 |
Partituur * De Griep Espagnole * |
 |
1. instrumentaal
|
(1) De ziekte werd ten onrechte de “Spaanse” griep genoemd omdat Spaanse kranten als eersten er nieuwsberichten over verspreidden. Waarschijnlijk is de ziekte door Amerikaanse soldaten meegebracht vanuit Kansas en er wordt zelfs beweerd dat de Amerikaanse legerleiding dit bewust heeft verzwegen in de hoop op die manier het Duitse leger te besmetten. De miljoenen burgerslachtoffers, dat was “collateral damage”. Mijn grootmoeder heeft als jongedame de ziekte ternauwernood overleefd. Gelukkig, anders zou deze website er nooit zijn gekomen…
Bronnen: zangwijze: "Elle m'aime pas" (1919) liedblad uit verzameling Leo Coulier (MUZ0917 pag 103) gedrukt bij Aloïs Van Peteghem. De tekstschrijver? zang [A] Pauley (1886-1938) - https://youtu.be/mKl3aCKN5ho partituur op basis van de plaatopname van Pauley