De misdaad van een soldaat (Van Ferdinand en Virginie)

In het cahier dat Victor Clerinx (1912-1984) bijhield tijdens zijn soldatentijd vonden we dit:

We zagen een vrijwel identieke tekst in het boekje “Liedjeszangers uit Steenokkerzeel en Ommeland” van J. Lauwers en in het boekje “Marktliedjeszanger en kroegzanger van bij ons” legt A. Paessens deze tekst in de mond van Jaak Morren, alias “Jaak van Meneer” uit Aarschot. In Nederland noteerde Harrie Franken tekst en melodie in zijn woonplaats Weebosch. Op basis van die notatie denken wij dat het lied werd gezongen op de melodie van “Ach God, ik leef in nood“, een lied uit de eerste helft van de 19e eeuw dat ook model heeft gestaan voor “Hij moest soldaat gaan zijn” en dat net zoals hier over een ongelukkige soldaat gaat die tijdens zijn legerdienst ontdekt dat zijn lief hem niet trouw is waarna hij haar neersabelt en zelf ook de doodstraf riskeert.

Hier is het dus Ferdinand die naar Namur trekt, naar de kazerne aldaar om zich verdienstelijk te maken bij de kanonniers. Zijn lief Virginie belooft hem bij het afscheid trouw te zullen blijven en na zijn legerdienst zijn vrouw te worden. Na amper drie maanden echter verneemt hij dat zij een ander lief heeft, en hij deserteert meteen maar neemt wel zijn sabel mee om haar te doden. Details over de moord vernemen we nauwelijks, wel over de gevolgen: hij krijgt de dood met de kogel of zal sterven op het schavot. Het deert hem naar eigen zeggen niet, als hij daardoor maar eeuwig mag rusten bij zijn geliefde Virginie. Romantisch, vreselijk en krankzinnig tegelijk.

Gezien het verhaal verbaast het niet dat dit lied tijdens de legerdienst werd genoteerd en allicht ook gezongen. Het verhaal is net zoals de muziek ten laatste in de 19e eeuw ontstaan, toen kanonniers blijkbaar een sabel droegen, en het was dus minstens 100 jaar oud toen Victor Clerinx het noteerde. Ik heb hem en zijn echtgenote Julia “van Toinge” De Keyzer indertijd vele malen bezocht, maar zingen heb ik hem nooit horen doen. Victor, oudstrijder 1940-1945, overleed op 10 november 1984, dat is ook al 34 jaar geleden.

Op de CD “Markt- en Straatliederen uit Vlaanderen” (1992) van “Groep Tamboer” – niet meer verkrijgbaar in de handel –  staat het tragische verhaal van Rosalie (met den bloedende vinger) die nog nooit had gevrijd (een maagd dus) en vreselijk werd vermoord. Zij kwam al spokend ’s nachts bij de snode dader met haar bloed de “M” van moordenaar op zijn voorhoofd schrijven en zo werd hij ontdekt en veroordeeld. Straf verhaal! De melodie van het refrein is helemaal “Ach God, ik leef in nood”, we linken naar een kort fragment onderaan deze pagina.

ocharme die schone meid, 
en die had er nog nooit gevrijd
die werkend voor haar brood, 
zo vreselijk werd vermoord

Groep Tamboer is niet meer actief maar “Rosalie” wordt nog steeds gezongen door DEMI GEUS, zijnde Tjerrie Verhellen en C°. Zij hebben er een mooi spandoek, een “smartlap” in feite, van geschilderd.

Zo beroemd zijn Ferdinand en Virginie echter nooit geworden…

	Partituur * De misdaad van een soldaat *
	1. instrumentaal
	2. Rosalie - Groep Tamboer (fragment)

Tags: 633