Liedje van de Gelei
Een liedje over “de koekoek” werd honderden jaren lang gezongen in de lage landen en ook in de 20e eeuw was het nog veelvuldig in gebruik als alom gekende melodie door markt- en gelegenheidszangers. De oudste gepubliceerde versie werd in Duitsland in het boekje “Des Knaben Wunderhorn” aangetroffen als “Es ritten drei Reuter zum Thor hinaus, Adé!”. In Vlaanderen werd dat ” Ik kwam lestmaal door een groene wei, koekoek!”, hier de versie die F.A. Snellaert publiceerde in 1864 te Gent en te ’s Gravenhage.
In Nederland is het beter bekend als “Al is ons Prinsje nog zo klein, hoezee!”.
Hierbij een paar voorbeelden van kluchtige én kritische liederen die dezelfde melodie gebruikten.
Wij kozen uiteindelijk voor een tekst op een liedblad van de gebroeders Geens uit Aarschot. Hubert Geens steekt hierin de draak met de oorlogspropaganda waarbij men de burgers probeerde wijs te maken dat al de “ersatz“-producten even goed waren als het origineel.
Liedje van de Gelei
Wat eten wij in oorlogstijd? Gelei
Met wat wordt spijs en drank bereid? Gelei
Van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat
is alles wat de klokke slaat:
gelei, gelei, gelei (bis)
Wat geeft ons zegel twee maal zes? Gelei
Wat plakt aan tafel en aan mes? Gelei
Van pruim of kriek of abrikoos
uit glaasjes, potjes of een doos?
gelei, gelei, gelei (bis)
Wat geeft de vetste vitamine? Gelei
Wat trekt er goed op gelatine? Gelei
En “pure suiker, pure vrucht”
staat op het potje, voor de klucht.
gelei, gelei, gelei (bis)
Wat wordt er nog gedecoreerd? Gelei
Met ridderkruis en palm vereerd? Gelei
En heind’ en ver, van mond tot mond
klinkt over ’t hele wereldrond:
gelei, gelei, gelei (bis)
 |
Partituur * Liedje van de gelei * |
 |
1. instrumentaal
|
4 Commentaren
Ik kende het in het Engels. Summer is icumen in. Op wikipedia staat er uitleg over.
Dat is niet hetzelfde lied en niet dezelfde melodie. Voor meer versies gelijkend op de “koekoek” die voor het gelei-lied werd gebruikt, zie de Nederlandse Liederenbank
Er zijn inderdaad ontelbare varianten op dat lied. Gezien de ouderdom en de immense populariteit in de 20e eeuw vermoed ik dat het ook wel buiten het Duitse en Nederlandse taalgebied gekend zal geweest zijn.
Hierbij nog een mooie uitvoering van een melodische variant van het ‘drei reiter’-lied. Het verschijnt voor het eerst in een Duits studentenliedboek in 1818. Ik vind het een interessant lied omdat het, slechts tien jaar na de vroegst bekende publicatie van het drei-reiterlied, melodisch al vrij sterk geëvolueerd is in een eigen richting. Toch is het onmiskenbaar sterk verwant:
https://www.youtube.com/watch?v=38cJxwUsQ_E
In ons taalgebied is (was?) de melodie misschien nog het meest bekend als ‘al wie in januari geboren is, sta recht!’ en in studentenmiddens (melodieus licht verminkt en vooral onvolledig) als ‘en al wie voor het eerste jaar in [Leuven] zit, sta recht!’.
“Al wie in januari geboren is” vermeldde ik niet omdat het vervolg van het lied (“Breng het glaasje aan de lippen”) een andere melodie heeft.