De kleine zwaluw
Opgelet, dit is een SUPER-smartlap! We vonden de tekst ondermeer in het liedjesschrift van (de moeder van) Luc Geens.
Harry Franken ontdekte dezelfde tekst op een liedblad van marktzanger J. Janssens en wist dat het moest gezongen worden op de melodie van ” l’Hirondelle du Faubourg”, geschreven door het duo L. Benech-E. Dumont in 1912. Sterker nog: het is er in feite een vertaling van.
Het tragisch-romantische verhaal grijpt naar de keel. Het is allicht verzonnen maar het schetst een situatie die in die tijd zeker niet vergezocht was.
Een jong meisje is in de prostitutie terecht gekomen omdat haar vader zijn gezin in de steek liet, waarna de moeder van verdriet, en door geldgebrek allicht ook van honger, stierf. Het meisje werd op straat tijdens de uitvoering van haar oneerbaar beroep neergestoken en is op sterven na dood. In het hospitaal wordt zij verzorgd door een rijke topchirurg die alles probeert om haar te redden. Na het horen van haar verhaal begint het hem (en ons) te dagen: de arme moeder, een werkmanskind, werd door haar rijke minnaar verloochend toen het kind er kwam. U zou de clou van het lied nu al moeten kunnen raden. Zoniet: bereid u voor op een mokerslag!
De franse versie kan u op YouTube beluisteren, gezongen door Anny Flore, Lina Margy, Jack Lantier en deze Georgette Plana
Ter vergelijking het begin van de franse tekst
Le médecin en chef passe devant les lits :
Le numéro treize, qu’est-ce qu’elle a cette petite ?
C’est la blessée qu’on amena cette nuit
De kleine zwaluw
In ’t hospitaal doet de dokter zijn ronde,
“Nummer dertien, wat mankeert toch dat kind?”
“Men bracht haar vannacht met een diepe wonde”
“Laat mij eens zien, het verband weg gezwind.
Twee messteken in de richting van ’t harte,
toch is er nog hoop, zeg mij lieve klein:
noem mij uw ouders da’k iemand gelaste
opdat ze spoedig bij u zouden zijn.”
En snikkend sprak zij, ik ben gans alleen
sinds men mijn moeder ten grave droeg heen.
Men noemt mij enkel in ons kwartier
de schone zwaluw, meid van plezier.
Moeder verliet me, stierf, d’arme vrouw,
van verdriet voor d’ontrouw
van die laf met een kind haar verliet.
Waarom vader schaamt gij u toch niet?
Ik sterf en gij kent niet eens uwe
kleine zwaluwe.
De dokter zegt: “G’hebt zo’n schoon medaillon?
Gewis van hem die uw liefde eens won?”
“Neen, ’t is gedenkenis van dien onwaarde,
de man die laflijk mijn moeder bedroog.”
“Laat zien, dit jaartal achttiendrieennegentig,
AndréTheresia”, en met tranend oog,
“O God, ‘k herken haar, dat kind moet ik redden”
“Mijnheer wat ziet u verwonderd mij aan?
Ga voort met ’t bezoek aan andere bedden,
laat mij alleen, ik kan niet verder gaan.”
Men noemt haar enkel in haar kwartier
de schone zwaluw, meid van plezier.
Moeder verliet haar, stierf, d’arme vrouw,
van verdriet voor d’ontrouw
door hem die laf met ’t kind haar verliet.
Die man was ik, kind lief, hoort g’het niet?
‘k Wil niet dat ge mij verafschuwe,
kleine zwaluwe.
Nummer dertien, altijd koorts, veertig graden
’t gaat niet naar wens, ik ben gans machteloos.
Wat kan mijn roem en mijn kunde mij baten
als ik niet kan redden dit leven broos?
Haar laatsten adem zie’k langzaam ontglippen,
luister, mijn leerling, ‘k wil dat ieder ’t hoort.”
En wenend kust hij haar vaalbleke lippen,
“Zij is mijn dochter, die’k vond en verloor.
Vergiffenis als gij komt bij uw moeder.
Bid voor mij, God, den Albehoeder.
Men noemt haar enkel in haar kwartier
de schone zwaluw, meid van plezier,
van ene werkmansdochter geboren
en nu weer verloren.
Lijk d’anderen was zij braaf en goed,
had ik als vader haar niet verfoeid,
dan zoudt ge mij niet verafschuwen,
kleine zwaluwe.
 |
Partituur * De kleine zwaluw * |
 |
1. instrumentaal
|