Dansen uit Leefdaal

Om het nieuwe jaar vrolijk in te zetten laten we u uitzonderlijk kennismaken met 4 instrumentale melodieën die in Leefdaal ooit werden opgetekend en waarvan niemand de ware oorsprong¹ schijnt te kennen. Misschien werden ze lang geleden bedacht door plaatselijke muzikanten of dirigenten van fanfare of filharmonie, waarschijnlijker is dat ze ergens werden gehoord en nagespeeld op Leefdaalse dansfeesten, toen er nog geen balorkesten, laat staan DJ’s bestonden.
Een eerste is de “Polka van Leefdaal” die te horen is op de LP/CD “Polka Galop” van het Brabants Volksorkest.

Die hoorde het hoogstwaarschijnlijk spelen door “nonkel Jef”, alias Jef Gyns (1904-1985), broer van mijn grootmoeder Maria-Ludovica Gyns (1906-1983) indertijd beter gekend als “Wis Bak”. Of hij kreeg het aangereikt door Wim Bosmans, die zijn oor te luisteren had gelegd bij Jef, 5 jaar vooraleer het op de LP van het Brabants Volksorkest verscheen.
Jef was een geboren muzikant die uitblonk op de saxofoon en talloze liedjes uit het hoofd kon spelen, maar hij liet altijd in het midden of hij die nu zelf had bedacht of ergens had gehoord. De oorsprong interesseerde hem overigens maar weinig, dat had hij alvast gemeen met de meeste volksmuzikanten van zijn tijd. Mij zou het overigens niet verbazen als hij dat melodietje had opgrpikt van zijn nonkel en leermeester Heinke Smets, een virtuose en gedreven clarinettist.

We vonden deze polka eveneens terug op een CD voor sonorisatie van filmen en documentaires bij de firma CPM als “Dutch Belgian Folk Music“, maar die firma blijkt ondertussen verhuisd of gestopt. Of opgekocht: een Japanse verhuurder/verkoper van sonorisatiemuziek biedt het aan als de “Leefdaal Polka” …

Ons eigen arrangement beschouwen wij als “PublicDomain” en kan u hier gratis bekijken en beluisteren:

	Partituur * Polka van Leefdaal – 1 *
	2. instrumentaal

Een tweede “Polka uit Leefdaal” werd opgetekend en uitgevoerd door de groep “Jan Smed”, en is te vinden op de LP/CD “Instrumentale Vlaamse Volksmuziek”. De melodie werd aan Wim Bosmans voorgespeeld door “Warre van Virsj”, alias Eduardus Smets (1920-2006), zoon van Frans en Virginie Moeys (1889-1973) en heel zijn leven gedreven amateur-muzikant. Warre speelde bij mijn weten eerst op de bombardon maar schakelde na 50 jaar blazen bij de Filharmonie over op de tuba omdat je daar minder “asem” voor nodig had.

	Partituur * Polka van Leefdaal – 2 *
	3. instrumentaal

Dezelfde groep “Jan Smed” restaureerde ook een “Wals uit Leefdaal” en een “Schottisch uit Leefdaal” die hen op 26 juni 1979 (nadat ze 2 dagen eerder naar de koningsschieting van De Jefkes waren komen kijken) werden voorgespeeld door Jef Gyns op z’n saxofoon… Die bewerkingen plaatsten ze op hun CD “Muziekskes”. De wals moet volgens mij ook in een gezongen versie bestaan, maar de tekst hebben we nog niet gevonden.

	Partituur * Wals uit Leefdaal *
	4. instrumentaal

	Partituur * Schottisch uit Leefdaal *
	5. instrumentaal

¹ In een bandopname van/met Jef Gyns verklaart die aan Wim Bosmans dat hij als jonge gast de meeste van die muziekjes op het gehoor leerde van zijn “menoenkel” die een bedrijvig klarinettist was. Dat moet dan Henri Smets (1880-1961) zijn, alias “noenkel Hainke”, de broer van zijn moeder Liza Smets. Die was dus ook de grootoom van mijn vader Vital en de man door wie die eveneens klarinet leerde spelen en dat heel zijn verdere leven bleef doen. Alle muzikanten uit mijn familie waren in de periode 1910-1950 trouwens schatplichtig aan het muzikale meesterschap van Hainke Smets.
Hieronder een fragment van het interview, afgenomen door Wim Bosmans op 26 juni 1979. Jef was toen 75 jaar en spreekt zijn “moedertaal”, het Leefdaals dialect, weliswaar met lichte Tervurense invloeden omdat hij daar als bierhandelaar werkte.

6. Jef Gyns legt uit hoe hij muzikant werd (opname 1979)

We wensen u een wreed plezant 2017

maar wees matig met dit.