De wees van de soldaat
In het liedjesschrift ons bezorgd door Luc Geens uit Merksem schreef zijn moeder vanaf 1926 een 35-tal liedjes op. Lied nr 13 is getiteld “De wees van de soldaat”.
Er is geen aanduiding van melodie, maar die vonden we wel in het boek “Zo de ouden zongen” (1983) van Walther Van Riet
En van dat lied “Achter zakjes aarde” wist Van Riet niet enkel de tekst maar ook de melodie te noteren.
Volgens Roger Hessel in “Marktliederen over de ‘Grooten Oorlog’ is “Achter zakjes aarde” te vinden in het bundel “Volksche Oorlogsliederen verzameld door Leon Defraeye”, maar wie de auteur en oorspronkelijke uitvoerder was hebben we niet teruggevonden.
Op een liedblad van “Drukkerij Heughebaert, Blauwstraat 2, Boom” wordt bij dezelfde tekst als melodie verwezen naar “Onder het licht der gaslantaarn”. Dat zou dus dezelfde melodie moeten zijn. Maar ook hier geen vermelding van auteur.
Het liedblad werd overgenomen door Filip Clarisse in “Volksliedonderzoek in de gemeente Kruibeke, 4 volumes, Leuven KUL, 1991”
Door combinatie van de verschillende bronnen kwamen we tot onze versie van “De wees van de soldaat”.
De wees van de soldaat
Een braaf soldaat moest ook ten strijd
Moest huis en kroost terstond verlaten
De klaroen schettert, het werd tijd,
Tranen of klachten konden niet baten
Hij ziet vrouw en kind wenend aan
Ontroerd omhelst hij hen nog teder
Terwijl het kind sprak vol getraan:
“Vader, wanneer komt ge weder?”
Hij sprak: “Mijn kind, mijn lieveling,
Gedenkt uw va in uw gebeden
Dan zeker vlug, keert Vader terug
Na voor het land te hebben gestreden;
Wees braaf en goed bij moeder zoet
Gij zijt haar troost in al haar lijden.”
Dan nog een zoen en hij riep toen:
“Vaarwel, vaarwel, tot bet’re tijden.”
Die wrede scheiding trof die vrouw
Die zichtbaar zwakte en verkwijnde
De dood die strekte reeds haar klauw
Zij voelde dan weldra haar einde
Zij riep haar kind en sprak het aan
Wijl tranen van haar wangen rezen:
“Mijn liefste, wil tot Vader gaan,
Moeder zal weldra niet meer wezen.”
Daarom, mijn kind, als gij hem vindt
Zeg hem dan mijne laatste woorden
Dat mijnen blik en laatste snik
Uw lieven Vader toebehoorde
En dan nog zacht, met laatste kracht,
Sloot zij haar kleine aan haar harte
Haar hoofd viel neer, zij was niet meer
Het was het einde van haar smarte.
De arme kleine wees verliet
De woon en dwaald’ langs weg en dalen
Het hart vervuld vol van verdriet
Om haren Vader weer te halen
Totdat het kwam aan ene beek
Waar men met woede had gestreden
En menig soldaat, door schot of steek
lag waar dood was ingetreden.
’t Onschuldig wicht, bij dit gezicht,
was onbevreesd en kwam toen nader
maar plots zij zag, daar voor haar lag
het lichaam van haar lieven Vader
Zij knielde neer, omhelsde teer
En zei: “Och vader, wilt ontwaken!
Och vader, toe, ik ben zo moe!”
’t Was dra bij ’t lichaam ingeslapen.
De nacht was koud, stil de natuur
Men zocht de doden en gewonden
In veld, in loopgracht en in schuur
Werd er menig soldaat gevonden
Gekwetsten, vijand of wel vriend
Ziet men verzorregen en laven
Terwijl de doden die men vindt
Hun laatste rust vinden in graven.
Bij toortsenlicht vond men het wicht
Versteven bij het lijk zijns vaders
Kleedje gescheurd, met slijk besmeurd
Een rilling voer allen door d’aders
En als een beeld stond elk versteend
Bij dit toneel dat zij daar zagen
In naam der mens vraag ik één wens:
Verlos ons land van oorlogsplagen!
 |
Partituur * De wees van de soldaat * |
 |
1. instrumentaal
|