De franse gouvernante
In Nederland gingen maar weinig artiesten in de 20e eeuw nog op straat zingen. Misschien was het te koud en te nat. Of misschien “hoorde” dat niet, volgens de Calvinistische traditie. Frivole of satirische liedjes zingen gebeurde daar achter gesloten deuren, in theater of cabaret en al snel ook op de radio.
Een gekende cabaretier van eind 19e – begin 20e eeuw was Jean-Louis Pisuisse (wat een naam! 1), in feite een journalist en, zoals dikwijls in de nederlandse cabaret-traditie, eerder gericht op het woord dan op de melodie.
Een van zijn meest bekende cabaretliederen horen we hem hier “zingen” op een grammafoonplaat van 1913
De muziek was geschreven door zijn vaste pianist Max Blokzijl, maar de zanger trok zich precies niet veel aan van die melodie.
Pisuisse werd in 1927 samen met zijn derde echtgenote doodgeschoten door een afgewezen minnaar van haar; pianist Max Blokzijl werd na WO II veroordeeld en gefusilleerd als collaborateur. Maar enkele van hun liedjes bleven overeind.
Het lied werd later door andere cabaretiers zoals Jasperina De Jong overgenomen en gezongen (zo hebben wij het lied ook leren kennen) en af en toe wordt het ook nu nog in theaters gezongen.
Het lied mag dan ondeugend en dubbelzinnig zijn, het blijft toch zeer “deftig”, net zoals de burgerij die in het lied op de korrel wordt genomen. Er komen geen choquerende woorden aan te pas, maar de toehoorder wordt wel gniffelend mee in het verhaal betrokken door het steeds weerkerende slotvers. Toch iets anders dan de rechttoe-rechtaan “aangebrande” liedjes die we in Vlaamse café-chantants aantreffen.
1 In Nederland zijn momenteel nog een dertigtal personen met deze familienaam geregistreerd, waarschijnlijk een verbasterde “vreemde” naam zoals Pissis of Piscis
De franse gouvernante
Een grote stad, een stille gracht, een deftig huis met horren
Een livereiknecht, ’t is de pracht, met bakkebaard, geen snorren
die staat te buigen voor de deur en uit de vigelante
stapt met een lachje en een kleur:
de Franse gouvernante.
Mevrouw ontvangt haar in’t kantoor, mamselle maakt “révérence”.
Mama stelt haar de meisjes voor: Mimi, Fifi, Hortense
Papa zegt heel distrait “Bonjour”, maar achter zijn courante
zit hij als kenner op de loer naar
de Franse gouvernante.
Tussen het slaapvertrek der juf en het boudoir der meisjes
daar zingt de oudste zoon, student, sentimentele wijsjes
er klinkt verliefdheid in de stem van Wim, de elegante
niet voor de zusjes maar voor hem is
de Franse gouvernante.
Als straks mamsell zich toiletteert staan Frans en Fritsje buiten
de tweelingen die door ’t sleutelgat de Marseillaise fluiten
De “vrouw” is reeds het zwakke punt voor deze jonge kwante
en strakjes is het kruis of munt voor
de Franse gouvernante.
En d’andren morgen aan’t ontbijt, mamsell die is nog boven,
komen de jonge meisjes los: “O, ma, niet te geloven,
ze draagt een onderrok van zij, een weetuwel met kante,
een hele dunne nachtjapon,
de Franse gouvernante.
En als ze’r bad genomen heeft, dan parfumeert z’haar armen
haar schouders en haar hele hals met violette-de-parme.
Papa zegt: “Zulke praatjes zijn unladylike, gênante
maar ondertussen denkt ie: “Fijn,
zo’n Franse gouvernante”.
En Wim en Frans en Frederik zitten erbij te gnuiven
en ieder denkt: als’t lukt zal ik eens met mamselle fuiven
Kortom het hele huis loopt dol op de geestig pikante
modieuse en verleidelijke
Franse gouvernante.
Een deftig huis, dus hallef elf, dan zijn de lui naar bed en
dan laat één rolgordijn je zien de raarste silhouetten
Soms is’t Papa, en soms is’t Wim, ook Frits en Frans zijn klante
maar altijd is de andre schim
de Franse gouvernante.
 |
Partituur * De franse gouvernante * |
4 Commentaren
ik vind het spijtig dat ik deze side niet vroeger gevonden heb ,ik ben 80 en kan dat geweldig apreseren
ik ben 80 en de markt zangers waren in onze kindertijd een belevenis ,nu nog een beetje zoeken voor alles tevinden.
Alle titels van de liederen kan je in alfabetische volgorde bekijken op deze pagina:
http://www.wreed-en-plezant.be/wrdprs/liederen/alle-liederen-alfabetisch/
Elke week, meestal op woensdag, kom er eentje bij…
Hallo, vroeger hadden “The Strangers” er hun eigen tekst opgemaakt en die was ook wel fijn maar ik geraak niet aan dat lied, die uitvoering, die tekst. Het refrein was zo iets: maar as da naa nog moest bestoun, je zou me nondedoeme ne gang zien goun.
Graag wou ik dat ergens op de kop kunnen tikken.
Ik vermoed dat je het hebt over hun versie van “Ik wou dat ik nog een ketje (kindje) was”, ook ondeugend maar zonder een franse gouvernante.