Als de vrouwen soldaat zullen zijn
Lionel “Tamboer” Bauwens schreef circa 1947 een ironisch bedoeld lied over de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Daarin hekelt hij het (voor hem & in die tijd) onvoorstelbare krantenbericht dat men overwoog om ook vrouwen te recruteren voor het Belgische leger. Op dat moment hadden de vrouwen in ons land nog niet eens stemrecht, waarom zou men hen dan ook toelaten tot het macho-mannenbastion dat het leger was? Het zou trouwens nog tot 1975 duren eer effectief de eerste vrouwelijke recruten werden toegelaten…
Of Tamboer zelf daar nu echt tegen was is niet duidelijk, maar allicht praatte hij hiermee zijn overwegend mannelijk publiek naar de mond. Hij maakt er zoals gewoonlijk een karikatuur van en haalt clichés boven die hij ook al in andere vrouw-onvriendelijke liederen gebruikte: vrouwen zijn bazig, ze verdoen hun tijd voor de spiegel, ze zijn niet stipt… In de derde strofe betoogt hij dat dit een goede zaak is voor de getrouwde mannen: hun madammen zullen nu elders het commando voeren en de thuisblijvende echtgenoot kan ongehinderd op zwier.
Als melodie koos Tamboer in dit geval voor “Cheerio”, een vlaamse versie van “Bless ‘em all”, een spotlied dat naar verluid al in 1917 werd bedacht en gezongen door Fred Godfrey, pseudoniem van Llewellyn Williams (1880-1953) tijdens zijn legerdienst, weliswaar met afwijkende tekst: “Fuck ‘em all, the Long and the Short and the Tall” zong hij, en u begrijpt meteen dat geen enkele platenmaatschappij het aandurfde deze song uit te brengen.
Bij het uitbreken van Wereldoorlog II werd het lied opgevist en gefatsoeneerd door Jimmy Hughes en Frank Lake (pseudoniemen van James Lally en Frank Kerslake) als “Bless ‘em all”. Deze versie werd op plaat gezet door Georges Formby in 1940 en door Vera Lynn (1917-2020) , de “Sweetheart of the British Forces”.
De soldaten zelf zongen dikwijls door henzelf aangepaste versies, waarbij de ietwat kryptische ironie van het origineel explicieter werd gemaakt, en zij waren de originele tekst ook niet vergeten …
In de Benelux werd het lied vertaald als “Cheerio”, zowel in een Hollandse als in Vlaamse versies.
Wij vonden een partituur uitgegeven bij WorldMusic in Brussel © 1940 waarbij Johnny Steggerda genoemd wordt als de zanger van “Cheerio”, evenals “Harry Vino met orkest Georges Briez” die de “Nederl. Tekst” zou gemaakt hebben.
Dezelfde partituur bevat ook de franse versie, “une création de Harry Dressel” (die ook veelvuldig in het Nederlands zong).
De Hollandse versie van Willy Vervoort (1905-1964) was eveneens een soldatenlied en vertaalde de tekst naar hollands patriotisme.
Cheerio Holland
Cheerio! Cheerio!
In Holland daar zingen ze zo
Weg met de zorgen en weg met ’t verdriet
We komen er wel, ook al zijn w’er nog niet
Want de jongens van Tromp en Piet Hein
Die krijgen ze lekker niet klein
‘r Zat vijf jaar de mot in
Maar nu zit er schot in
En Hollanders willen we zijn
Die versie stond allicht model voor de meest bekende Vlaamse versie, in 1947 bedacht (?) en gezongen door Jaak De Voght (1911-1977). Volgens Jan Theys in zijn boek “Liedjes van toen” zong Jaak het voor het eerst tijdens een wielerzesdaagse in het sportpaleis van Antwerpen. “Het lied sloeg in als een bom”, stelt Jan nogal oneerbiedig, want Antwerpen was toen nog herstellende van de ingeslagen V1 en V2 bommen.
De meeste liedjes van Jaak De Voght verschenen nooit op plaat – bekendste uitzondering is “Moe, mag’k es in de kas pisse … de Kaspische zee gaan zwemmen?” – en ook zijn Cheerio moest het hebben van de mondelinge overlevering. Zijn versie wordt niettemin nog steeds geroepen en gebrald (enkel het refrein) door voetbalsupporters van “den Antwerp”. Maar wij vonden ook een beter gezongen versie op de LP “Op SInjoorke” waarop een potpourri van dergelijke liedjes wordt gezongen door Co Flower, Frieda Linzi, Louis Baret en The Woodpeckers, begeleid door het orkest van Tony Vess.
Cheerio
Cheerio, cheerio!
En in Antwerpen zingen we zo:
weg met de zorgen, en weg met ’t verdriet,
zijn we Sinjoren, of zijn we het niet?
En zolang de Sinjoren bestaan,
zal Antwerpen nooit niet vergaan.
We weten wat lol is!
Als ’t glas maar goed vol is,
de rest trekken wij ons niet aan.
De Antwerpse studentenkring Antverpia publiceerde een variant die de originele “fuck”-versie ruimschoots overtreft in slechte smaak …
Ook (andere) marktzangers gebruikten de melodie, al vermoeden wij bij onderstaand liedblad dat de originele melodie van de strofe niet echt meer gekend was, want alleen de tekst van het refrein past min of meer.
Tamboer bleef wel trouw aan de originele melodie maar de tekst heeft helemaal niets meer met het origineel te maken, behalve dan de link met soldaten en oorlog voeren.
Als de vrouwen soldaat zullen zijn
Zie ik zing hier een liedje heel intressant
’t Nieuwste uit de gazet
Komt er nu nog eens nen oorlog in ’t land
Dan moeten volgens de wet
de meisjes en vrouwen van zestien en meer
Gusta, Louise of Trien
’t Geweer presenteren, naar ’t plein opmarcheren
Zeg dat wordt de moeite om zien
Hé sergeant! Hé sergeant!
De vrouwen in dienst van ons land.
Een khaki kostuumken naar ’t laatste model
en dagelijks viere vijf keren appel.
Om te vrijen geen schijn van gedacht
want ‘s avonds moeten ze op wacht,
en kust nen gradé heur wel eens op de hand,
zij meldt dat aan heuren sergeant.
Ja zij worden verdeeld in categorie
Niemand trekt zijn karot.
Dus de grootsten moeten bij de genie
D’andere worden piot
En degene die waren baas in hun huis
die mogen zonder nen diploom
het front overvliegen ‘k zal er niet om liegen
in stukas gevuld met atoom
De mannen allange getrouwd luistert wel
die krijgen onverwacht
een jaarken ’t goed leven want zie dat bevel
met terugwerkende kracht
dat bevrijdt ons van hulder commandement
en hulder zagen is uit.
Wij gaan profiteren, ons goed amuseren,
vivan dat Ministerbesluit !
 |
Partituur * Als de vrouwen soldaat zullen zijn* |
 |
2. instrumentaal
|
1 reactie
Beste heb je soms de partituren van “in de Kaspische zee gaan zwemmen “, of heb je een idee waar ik deze kan vinden.
Groetjes Gerda