Het geheim van Hamme-Zogge (1940)
Een (onbekende) marktzanger vond onderstaand bericht in de krant en maakte er meteen een lied over. Dus nog voor de ware toedracht door het gerecht helemaal was ontrafeld.
De Volksstem, 19 april 1940
In een eerste krantenartikel wordt (uitvoerig) verteld over de omstandigheden waarin het slachtoffer werd gevonden.
Het was de broer van de 60-jarige Emiel De Vleeschouwer die alarm sloeg nadat hij was gaan informeren bij de echtgenote waarom hij zijn broer Emiel al de hele dag niet had gezien. De vrouw hing een verhaal op over een bezoek aan een kliniek, maar omdat hij wist dat er een haar in de boter zat in de familie geloofde hij er niet veel van.
De politie kwam ter plaatse en deed een huiszoeking. Uiteindelijk vonden ze het lijk in de beerput.
Het duurt dan drie maanden vooraleer het onderzoek wordt verder gezet want … ondertussen was de tweede wereldoorlog uitgebroken! (Vandaag is daar geen oorlog voor nodig…)
Het Algemeen Nieuws, 17 juli 1940
Uit dit artikel blijkt dat de echtgenote eerst opperde dat haar man ’s nachts waarschijnlijk per ongeluk in de beerput was gesukkeld – wat zeer onwaarschijnlijk was want die put was stevig afgedekt. Uit de lijkschouwing was trouwens gebleken dat hij ook vergiftigd was en er waren sleepsporen in de richting van de put.
Oorzaak van de onenigheid tussen de echtelieden was het drankmisbruik van de echtgenote:
Dat drankmisbruik had de vrouw al zodanig getekend dat ze volgens de onderzoekers niet meer over al haar geestesvermogens beschikte. Dat pleitte ook de advocaat van de beschuldigde en de raadkamer van de Rechtbank van Dendermonde onder voorzitterschap van rechter Robyns besliste haar ter observatie naar een psychiatrische inrichting in Gent te sturen.
Volgens Julien De Vuyst in “Het moordlied in de Zuidelijke Nederlanden (XXe eeuw)” werd ze achteraf toch nog veroordeeld tot 20 jaar dwangarbeid: haar geestesziekte was gedeeltelijk gespeeld en er was voorbedachtheid in het spel want ze had het vergif eerst uitgeprobeerd op een paar schapen…
De marktzanger moet het lied zoals gezegd geschreven hebben vlak na het ontdekken van het drama, want hij laat uitschijnen dat er nog niet geweten is wat er precies is gebeurd. Tussen de regels menen wij te lezen dat hij de echtgenote verdenkt.
Hij koos als melodie voor de meezinger “Fahr mich in die Ferne” (Jacob Pfeil, 1937) bij ons gekend in de vertaling van Kees Pruis als “De golf van Biskaje” alias “Neem mij met je mee, matroosje”.
Het geheim van Hamme-Zogge
’t Geen hier komt gebeuren
te Zogge bij Hamme
doet iedereen treuren,
ziehier hoe het kwam:
een man en een vrouwe
leefden veel in twist,
nu zing ik hier gauwe
wat ’t lot heeft beslist:
REFREIN
Sterven was het gruwlijke lot van dien braven
waarom werd die man in den aalput begraven?
Het gerecht zal niet rusten
vooraleer men het weet
of hij pleegde zelfmoord
of een ander het deed.
’t Bewijs is gegeven
dat zij, vrouw en man,
niet samen in ’t leven
’t akkoord komen kan.
De vrouw was sinds jaren
verslaafd aan den drank
daardoor was er dikwijls
een twist van belang.
En wat er dien avond
weerom is geschied,
kan niemand vertellen,
daarom, in dit lied,
stel ik dan de vrage
vol smart en vol leed:
geburen, niet zwijgen
als g’er iets van weet.
 |
Partituur * Het geheim van Hamme-Zogge * |
 |
1. Bob Scholte - Neem mij met je mede matroosje
|