De smartelijke dood van Koningin Astrid
Op 29 augustus 1935 kwam Astrid van Zweden om in een verkeersongeval te Küssnacht am Rigi. Aan het stuur van de wagen zat haar echtgenoot, koning Leopold III, waarmee ze 9 jaar eerder was gehuwd. Astrid was op dat moment bijna 2 jaar koningin van België en zwanger van haar vierde kind. De 3 andere kinderen waren Josephine Charlotte (1927-2005), later groothertogin van Luxemburg, Boudewijn (1930-1993) die in 1951 Leopold opvolgde als koning der Belgen, en Albert (°1934) die Boudewijn opvolgde in 1993.
Astrid was uiterst geliefd, mede door haar spontane optreden wars van protocol en door haar sociale bewogenheid.
Sommigen wijzen op de gelijkenis met de lotgevallen van prinses Diana van Engeland, al waren er ook grote verschillen: Leopold en Astrid hadden duidelijk een geslaagd en gelukkig huwelijk. Maar de ontsteltenis van de bevolking bij haar dood en de grote volkstoeloop bij haar begrafenis zijn zeker vergelijkbaar.
Het is dan ook niet te verwonderen dat vele marktzangers liederen schreven over deze dramatische gebeurtenis. Lionel “Tamboer” Bauwens was zeker niet de enige, maar misschien wel de beste. Hij koos als melodie voor het door Lys Gauty in 1934 populair gemaakte “Le chaland qui passe“, dat op zijn beurt een bewerking was van het Italiaanse “Parla mi d’amore, Mariu“, geschreven door C. Bixio en A. Badet.
Componist Bixio is ook de maker van een ander lied dat u misschien kent: “Mama“, populair gemaakt door de nederlandse knaap Heintje (Simons) in 1967.
Het lied van Tamboer werd in 2001 door het Davidsfonds uitgebracht in de reeks “Traditionele muziek uit Vlaanderen” op de CD “Wie wil horen …”, in een schitterende uitvoering van Mark Hauman, Karin van Steenlandt, Wouter Vandenabeele en Ben Faes. Tamboer (1892-1974) heeft het niet meer mogen meemaken.
Onze bewerking gaat als volgt:
De smartelijke dood van koningin Astrid
Ons land wordt weerom getroffen door een wreed geval
dat nog zeer lang in ’t geheugen van ’t volk blijven zal.
De droeve mare die klonk in de wereld terstond
hoe koningin Astrid in’t vreemde haar doodsuur vond,
doodsuur vond.
Delen wij de smart en de rouw
Edele vorstin, brave vrouw
Gij wordt beweend van klein en groot
omdat gij stierft zulke wrede dood.
Nooit vergeten wij uw goed hart
dat gij steeds voor ons had bewaard,
hoe droevig voor uw kind’ren klein
die nu zonder moedertje zijn.
Een ongeluk met den auto gebeurde zeer groot
waardoor zij op’t onverwachts toch zo wreed werd gedood.
Geen enkel woord meer ontviel hare lippen o neen
een laatste snik en het leven voor haar dat was heen,
dat was heen.
En in de naam van het Belgische volk sturen wij
aan onzen koning veel woorden van troost en daarbij
zullen ons kinderen bidden voor die moeder teer
opdat zij voor eeuwig mag rusten, bij God den Heer,
God den Heer
 |
Partituur * De smartelijke dood van Koningin Astrid * |
 |
1. De smartelijke dood van Koningin Astrid (fragment)
|
Zoals gezegd zijn er door tal van andere marktzangers gelijkaardige liederen uitgebracht.
De “welgekenden volkszanger Achille Coppenolle uit Rousselare” bracht een “Huldelied aan onze duurbare diepbetreurde Koningin Astrid” op de melodie van “Si petite“, een lied dat bekend werd in de uitvoering van Lucienne Boyer.
Huldelied aan onze dierbare Koningin Astrid
Wat wrede ramp alhier in belgenland,
de vorstin is dood.
En onzen Koning, in zware beproeving
weent d’ogen rood.
Wie had ooit aan zulk een einde gedacht,
het is toch te wreed,
gans de bevolking in smart en in rouwe,
droefheid en leed.
Hulde aan u vorstin o zo goed,
heel de wereld zendt u zijne groet.
Moeders wenen voor u als een kind
want gij werd door eenieder bemind.
Schone werken hebt gij hen gedaan
waarom moest gij naar d’eeuwigheid gaan?
Arme lieden hielpt gij uit den nood
gij kwaamt zo wreed aan uwen dood.
Geheel de wereld in smart en in rouwe,
o gij vorstin,
gij waart toch zulk een edele vrouwe
door elk bemind.
Door iedereen hoog geacht en geprezen,
voor elk zo goed,
gij zijt gestorven ginds ver in de bergen
zo gans bebloed.
Lieve Vorstinne, kon gij weer ontwaken
als uit een droom,
voor uwe kinderen, die kleine schaapjes,
zo lief en schoon.
Maar neen, ach God, hen zo wreed ontnomen,
ach het doet zeer,
onze vorstin toch zo lief, braaf en schone
is er niet meer.
En ook Jaak Van Gestel probeerde het met nieuwe woorden op een andere Willy Derby kaskraker: “Als ik naar je blinde ogen kijk“. Hij heeft zich duidelijk in allerlei bochten moeten wringen om z’n tekst onder de noten te krijgen en dat daardoor bepaalde klemtonen helemaal fout liggen vond hij blijkbaar geen bezwaar.
Net zoals Tamboer refereert ook hij meteen naar een eerder sterfgeval in de koninklijke familie: de dodelijke val van koning Albert I in Marche-les-Dames het jaar voordien, in 1934 dus.
Rouwlied gewijd aan Hare Majesteit Koningin Astrid
Weerom is ons land in rouw gedompeld
de verslagenheid alom is groot.
d’Edelste der moeders is gestorven
helaas, koningin Astrid is dood.
Iedereen zal haar dan ook bewenen,
zij was schoon, edelmoedig en goed,
vol liefde voor haar gemaal en kindren,
een verlies dat elk hart bloeden doet.
Hoe wreed wordt ons vorstenhuis getroffen,
wat een slag voor onzen koning weer
die nog steeds beweent zijn lieven vader,
stel u voor, de droefheid en hartzeer.
En wat smart voor zijne lieve kindren
drie engeltjes nog zo rein en teer,
hoe pijnlijk moet het voor hen toch wezen,
nog zo klein, en reeds geen moeder meer.
Wreed kwam men haar van ons weg te rukken
nog zo jong, in volle jeugd en kracht.
Als martelares is zij gestorven
toch blijft zij leven in ons gedacht.
Vaarwel, o vorstin en rust in vrede
steun en troosteres der arme liën
’t Belgisch volk zal u toch nooit vergeten,
hierboven zullen w’u wederzien.
|
2. Als ik naar je blinde ogen kijk - pianosolo
|