Het lied der Verminkten
Cesarine De Smet classeert dit lied als een “romance”. Het gaat over een plichtsbewuste jongeling die zijn liefde voor een vrouw even opzij zet om het Vaderland te dienen. Het is immers oorlog. Over welke oorlog het gaat wordt niet expliciet gezegd, allicht Wereldoorlog 1914-18 zoals de andere liederen op hetzelfde liedblad.
We vernemen dat hij een voorbeeldig soldaat is, geacht door zijn oversten en beloond met eretekens. Maar voorbeeldig gedrag houdt natuurlijk geen kogels tegen…
Hij wordt in de derde strofe ’s nachts getroffen in het gelaat en is gedoemd om als blinde verder door het leven te gaan. En, zoals we dat ook al in andere liedjesteksten tegenkwamen, een blinde als kostwinner, dat ziet zijn lief niet zitten.
Hij ziet het zelf dan ook niet meer zitten, pakt zijn geweer en maakt er een eind aan: nog een roemloos slachtoffer van een monsterlijke oorlog.
Het lied der Verminkten
957 [A] Césarine De Smet [C] onbekend (19e eeuw)
Hij was een jongen flink en sterk gebouwd
en juist was hij negentien jaren oud.
Zo kwam ’t dat hij het leger moest vervoegen.
Zeer fier en vrij sprak hij: “De plicht roept mij.”
En door dien kamp met al zijn ruw geweld
zo moest hij ook naar ’t bloedend oorlogsveld.
Maar toch zijn hart was volop in genoegen.
Hij schreef een brief naar haar die hij had lief.
Zeer ver van u ben ik mijn schat
maar toch zijt gij hier in mijn harte
Als balsem voor mijn leed en smarte
’t Zijt gij voor wie ik enkel leef
Die mij den moed al bij het strijden geeft.
Hoewel zijn hart leed door dien liefdegloed
streed hij ten prijs met onbezonnen moed.
In niets toch zag of kende hij gevaren,
nog jong van jaar zo was hij onervaar
Hij werd geacht door zijnen officier,
op hem alleen was die zo trots en fier.
Op zijne borst, ja prijkte zelfs aldare
het kruis van eer voor moed op ’t veld van eer.
Op zeek’ren nacht op het oorlogsterrein
stond hij op post en och, hoe moest het zijn,
een schot dat klonk niet ver van hem gelegen,
dat trof wellicht hem in ’t volle gezicht.
En eens getroffen riep hij menigmaal:
“Voor eeuwig blind, o dood mij heel en al,
anders ontstaan voor mij de lijdenswegen.”
Hij gaf een knak terwijl hij zuchtend sprak.
Hij kwam naar huis vol rouw en zielesmart.
Wat ging er niet om in zijn zuchtend hart.
Hij was omringd door duizende gedachten.
Hij vroeg zeer gauw naar zijne liefste trouw.
Hij dacht: “Zal zij mij minnen als voorheen?
Zal zij mij kussen, strelen? Doch meteen
daar kwam zij aan, zij die op zich liet wachten.
Verliet hem ach onder enen spotlach.
4. Hij weende, snikte als een kind.
Hij zuchtte: “Blind en gans verlaten,
wat kan mij nog het leven baten.
’k Verkies nog bovenal de dood!”,
nam zijn geweer en schoot zich zelve dood.
 |
Partituur * Het lied der Verminkten * |
 |
1. instrumentaal
|
Bronnen: zangwijze: De dief liedblad Césarine De Smet - MUZ0762 pag. 40 Originele versie ook op liedbladen als "Een dief uit vaderplicht" en als "Door honger gedreven tot diefstal"