In het vuur der hel
Wat was dat toch leuk in die goede oude tijd: de mensen geloofden dat ze in de hemel rijstpap met gouden lepelkes mochten eten, als ze braaf waren geweest tenminste. Wie stout was – het verschil tussen goed en kwaad werd hoofdzakelijk bepaald door de kerkelijke overheid – kwam in de hel en de verdoemenis terecht. Mooie vooruitzichten!
In de volksliedjes komt de hel regelmatig ten tonele, de hemel veel minder. Misschien omdat men zich dankzij de hallucinante schilderijen van Jeroen Bosch en ook een beetje Pieter Breughel de Oude een goed idee kon vormen van wat er in de hel allemaal gebeurde. De hemel was daarentegen maar een saaie boel waar je snel over uitgepraat raakte.
In het notaboekje met liedjes afkomstig uit Rode staat zo’n verhaaltje over de hel, zogezegd het relaas van een droom. Het gaf de tekstschrijver de kans om ongegeneerd lieden van allerlei slag in de hel te portretteren die bij leven ongehinderd grote sier maken op de kap van de gewone man. Het is dus in feite een aanklacht tegen sociale ongelijkheid.
uit een klein cahier uit Rode
Er worden op het einde namen genoemd: Landru, de Keizer en Bonot, waardoor we de tekst kunnen proberen te dateren.
Landru – zie “Het lied van Landru” – werd in 1922 veroordeeld tot de guillotine, de Keizer moet dan Wilhelm II (1859-1941) geweest zijn die de Duitsers leiding gaf in de Eerste Wereldoorlog, en Jules Bonot was een prominent lid van “La bande à Bonot” die in 1911-1912 België en Frankrijk teisterden met overvallen per auto, een innovatie. Bonot stierf in een vuurgevecht, een beetje zoals Bonnie & Clyde (verfilmd in 1967).
Het lied is dus zeker gemaakt na de Eerste Wereldoorlog, en afgaande op de gekozen melodie “Mon Paris” (tekst: Lucien Boyer – muziek: Jean Boyer en Vincent Scotto) zelfs na 1925.
In het vuur der hel
’t Geen ik al dromend heb gezien
dat is zo vreeselijk beste liên
op ’t onverwachts, dat ging zo snel
ik zonk er nu in den diepe naar d’hel.
Ik was zo juist nog maar aan den entrée
of al de duivels waren zo tevree,
zij riepen: dat is clair,
nog enen man voor de chaudière.
REFREIN:
Wel zie mensenlief aller landen,
dat was wreed, ja dat was wreed,
wat dat ik daar zag in d’hel branden,
de schrik en d’angst bracht mij in ’t zweet.
‘k Zag daar dieven, moordenaars,
speculanten, woekeraars,
en ook menig die op dees aard
met den werkman heeft gebeuld
of met den vijand geheuld
die miljoenen hebben vergaard.
Wel zie, mensen lief, was dat branden
daar in d’hel, ja daar in d’hel!
‘k Zag Lucifer daar ook welaan
met zijnen riek die bleef voor mij staan.
Hij sprak: mijn vriend in het verschiet,
gij die staat hier nog op mijn lijstje niet.
Hij liet mij daar de grote duivels zien
‘k ontwaarde meest zo van die grote liên
die op dees aard met geld en goed
den armen werkman lijden doen.
Voor zo te lijden, dat is hard.
Wat zag ik in ’t diepste van het vuur?
Landru zijn vel was al zo zwart,
hij lag te schreeuwen maar voor eeuwigduur.
‘k Zag boerenduivels aan elkanders hals
die hier op aard de boter he’m vervalst,
mannen en vrouwen ook in traan
die overspel hadden gedaan.
Ik kon dat branden niet meer zien,
want ik zag te vele bovendien,
tussen de duivels, lieve God,
zag ik als stokers de Keizer en Bonot.
‘k Zei Lucifer, al bevend aangedaan,
opent de poort dat ik hier buiten kan!
Vloog uit de hel en schreeuwde luid,
maar mijnen droom die was toen uit.
 |
Partituur * In het vuur der hel * |
 |
1. instrumentaal
|
|
2. 78-T *Mon Paris* - Emma Liebel
|