Veracht niemand
In 1916 noteerde Eugène Koopman in zijn omvangrijk liederenschrift dit sociaal bewogen lied dat we ook terugvonden in een liedbundel met socialistische strijdzangen. (Hij schrijft “Verracht Niemand” maar dat is een r teveel).
Het lied zou al dateren van voor 1881 en de tekst (“woorden”) wordt toegeschreven (moeilijk leesbaar) aan Rik Van Offel (1844-1900), boekdrukker, toneelspeler en “partijdichter” van de ontluikende Antwerpse Socialistische Partij.
De tekst is nogal gezwollen literair en (dus) zeker niet door een “gewone” marktzanger geschreven. Het lied leent zich trouwens niet erg voor een declamatie op straat. Maar, aangezien Koopman het noteerde, vermoeden we dat hij het in een Antwerps café-chantant of theater hoorde zingen, zoals de meeste andere liederen in zijn bundel.
Veracht niemand
902 [A] Van Oppen ? [C] onbekend
Omdat het lot u gunstig was op aarde
en ’t toeval u wat meerder aanzien geeft,
schat u daarom toch niet van groter waarde
dan hij die werkt en steeds in armoe leeft.
Wilt u althans die wijze spreuk gedenken
die Christus ons in ’t Evangelie leert:
“Geen waar geluk kan u het leven schenken
indien gij niet uw evenmensen eert.”
Neen, gij moogt nooit een mens verachten
Het slordig kleed dekt soms een grote schat
Gedenk dat hij wien het goud niet tegenlachte
Zeer dikwijls ’t edelst hart in zich bevat
Waarom verstoot g’altoos, o lieve snaken
die kleine knaap, hij die u niets misdeed?
G’ontvlucht hem steeds in ’t midden der vermaken
wijl spottend g’hem “den kleinen bastaard” heet.
Moet het arm kind dan met die schandnaam lopen?
Zijn moeder reeds, door wanhoop en verdriet,
moest in haar jeugd het met den dood bekopen
omdat een laf’ verleider haar verliet.
Dien grijsaard ginds, om d’honger te verzaden
van ’t dierbaar kroost, gedompeld in den nood,
ja tot behoud van kinderen en gade
op zeek’ren dag helaas hij stool een brood.
’t Gerecht schonk hem een kerker tot beloning.
Thans weder vrij zoekt hij om werk in ’t rond.
Hij strompelt voort en gaat van woon tot woning
maar iedereen verjaagt hem als een hond.
Wat ook gebeur’, strek nooit uzelf tot rechter;
een eerlijk man is ieders achting waard.
Doch, denk daarom een ander niet te slechter:
een liefd’rijk woord breekt soms de ruwste aard.
Bemint elkaar, geen haat bevang’ uw harte,
dan ziet gij blij uw laatste stonden aan,
dan rust ge zacht, daar, waar na lief en smarten,
voor iedereen Gelijkheid zal bestaan.
 |
Partituur * Veracht niemand * |
 |
1. instrumentaal
|
Bronnen: in liedschrift E. Koopman (MUZ0349 lied 205) in "Het Oude Socialistische Lied" (MUZ0067 pag. 19) In "Liederen van de Industriële Revolutie - deel 3" (MUZ0070 pag. 26) in "Muzikaal Erfgoed van Oostende - deel III" lied nr 862