De blauwe kiel
Een Leefdaals “Peke” in blauwe kiel en met Jefkesbloemen – juni 2018
We publiceerden meer dan 10 jaar geleden al andere versies van “De blauwe kiel“, hier grijpen we terug naar de originele (?) tekst van Karel Waeri maar op de melodie die in De Vlaamsche Zanger – deel 2 circa 1900 werd opgenomen door “M.C., priester uit het land van Loon”, zonder namen van auteurs. De muziek zou hij gevonden hebben in het “Liederboek van Groot Nederland”.
Rekening houdend met de vele liederen die Waeri maakte om de Kerk en haar trouwe voetvolk te bespotten is het niet verwondelijk dat de katholieke samensteller van die Vlaamsche Liedbundel de naam van Karel Waeri stilletjes verzweeg. Het “Nihil Obstat” en “Imprimatur” label, dat hij nodig had om het boekje te kunnen laten drukken en verspreiden in katholieke middens, zou hij anders nooit hebben bekomen. De tekst van Waeri werd – uiteraard – in voornoemde publicaties “verbeterd”. Wij grijpen daarom terug naar de tekst zoals de zoon van Waeri die na diens dood publiceerde in “De Kluchtige en politieke liederen van Karel Waeri”. Hier is alvast geen revolutionair of anarchist aan het woord, veeleer een leermeester die erop wijst dat werkmannen belangrijk zijn en fier mogen zijn op hun werk en -kleding. Was zo’n kiel immers ook niet de werkkledij van grote kunstenaars zoals Rubens en Van Dyck ?
De blauwe kiel
1038 [A] Karel Waeri [C] onbekend
Wanneer de klok mij ‘s morgends komt ontwekken
dan spring ik uit mijn legerstêe met spoed.
Ik kleed mij aan om het lichaam te bedekken,
ik neem mijn kiel dat gaat mij toch zoo goed;
Steeds wel gezind, begeef ik mij aan ’t werken,
ik ben altijd verheugd en wel gemoed.
In ’t rijkste kleed en vind ik geen behagen,
mijn blauwen kiel, dat staat den werkman goed.
In ’t rijkste kleed en vind ik geen behagen,
mijn blauwen kiel, dat staat den werkman goed.
Als werkmanskind, wierd ik op aard geboren,
mijn zweet alleen verschaft mij veel geluk.
Geen rijke pracht kan immer mij bekoren,
mijn blauwen kiel verdrijft al mijnen druk;
mijn hart is niet verlekkerd op kastelen,
’t is mij gelijk al wat den rijken doet.
Mijn werk alleen, kan steeds mijn harte strelen.
Mijn blauwen kiel, dat staat den werkman goed.
Mijn werk alleen, kan steeds mijn harte strelen.
Mijn blauwen kiel, dat staat den werkman goed.
De week is uit, ik heb mijn loon ontvangen,
ik loop naar huis, mijn vrouwtje wacht op mij.
Zij drukt een kus, mij zachtjes op de wangen,
geen mens op aard heeft meer geluk dan wij.
Dan mag ik ook een smaak’lijk pintje drinken,
ik kleed mij aan met besten jas en hoed.
Maar ‘s anderdaags herneem ik, vol van vreugde.
Mijn blauwen kiel, dat staat den werkman goed.
Maar ‘s anderdaags herneem ik, vol van vreugde.
Mijn blauwen kiel, dat staat den werkman goed.
Een werkmanszoon is in het lot(1) gevallen,
ziet, hij vertrekt, zijn pakje in de hand,
Hij wordt soldaat, hij wil zich goed gedragen,
van korporaal wordt hij welhaast sergeant.
Als officier ziet men hem wederkeren,
het is al lof en eer wat men hem doet.
Vóór hij vertrok, droeg hij nooit ander kleren
dan zijnen kie1, dat staat den werkman goed.
Vóór hij vertrok, droeg hij nooit ander kleren
dan zijnen kie1, dat staat den werkman goed.
De blauwen kiel bestaat reeds lange jaren,
hij is ’t sieraad van gans het werkgeslacht.
Men ziet hem ook van kunstenaren dragen,
de kiel verbergt veeltijds een scherp gedacht.
Rubens, Van Dyck, en dergelijke mannen,
als kunstenaars bekend van Belgenbloed:
welk was hun kleed om meesterstuks te maken?
’t Was enen kiel ! Dat slaat den werkman goed.
Welk was hun kleed om meesterstuks te maken?
’t Was enen kiel ! Dat slaat den werkman goed.
(1) Hij werd uitgeloot om zijn dienstplicht als soldaat te vervullen
 |
Partituur * De blauwe kiel * |
 |
1. instrumentaal
|
Bronnen: tekst uit "Kluchtige en politieke liederen van Karel Waeri" (door ons bijgewerkte) muziek in "De Vlaamsche Zanger - deel II" (MUZ0122) die het afschreven uit het "Liederboek van Groot Nederland" (Coers) Waeri vermeldt "T'en Souviens Tu" als melodie, dit is "Dis-moi soldat t'en souviens tu" (J.D. Doche 1766-1825) cfr. Wreed & Plezant nr 334 "De blauwe kiel" en nr 478 "soldaat van de vrede"