De Spion, verrader van België
Volgens diverse bronnen komt dit lied nu eens vanuit het repertoire van Maria Christina Jacobs, alias “Mevrouw Ellegiers”, dan weer van haar stadsgenote en concurrente Bertha (of Barbara) Rusbach. Het is natuurlijk mogelijk dat ze het beiden hebben gezongen…
De melodie “Reviens vers le bonheur” werd in 1919 geschreven door Eugène Gavel en in 1920 door ondermeer Emma Liebel op plaat gezet. Uit de tekst van “Spion, verrader van België” blijkt niet of dit lied over de Eerste of de Tweede wereldoorlog gaat. “In België bestaat nog ’t schavot” staat in het slotrefrein en inderdaad, tot in 1950 werd de doodstraf nog effectief uitgevoerd. Maar WOI ligt het meest voor de hand omdat de melodie na 1945 allicht niet meer zo gekend was bij het publiek.
De Spion, verrader van België
[A] Bertha Rusbach ? [C] Eugène Gavel (+1954)
Wat verschijnt er nu weer voor ’t gerecht?
Enen mens als een dier nog zo slecht!
’t Is de Spion, verrader van ’t land
Hij verschijnt nu voor zijn euveldaden
Spioneerde met een laf gedacht
Hij die koning, land en volk veracht
Door zijn schuld werd zo meen’ge vrouw
Gebracht in de rouw
Verrader van ons land
Voor uw straf moest men u guillotineren
Spioen van den vijand
g’Hebt zoveel mensen doen fusilleren
Gij staat nu voor het gerecht
Hoort die weduwen en wezen, barbaar
Zij roepen om wraak in het hart
Ter dood, O moordenaar.
Op een morgen bij het zonnelicht
Stond een moeder met lijdend gezicht
Zij aanschouwde voor de laatste maal
Wijl de zon schijnt over berg en dalen
Hare man stond geblinddoekt voor haar
De soldaten die stonden reeds klaar
Een schot knalde, hij was niet meer
Wijl de vrouw zonk neer
Gedenkt nog dien verschrikk’lijken nacht,
waart bezield met een vrees’lijk gedacht
‘n oude vader sleurt gij van zijn bed
’t Is om hem naar het gevang te sturen
Maar een knaapje stond voor u, barbaar
Het roept uit, gij, gij zijt een verraar
Maar gij mikt ’t revolver gezwind
Op het arme kind
Maar ’t verraad van u hield genen duur
Gij die staat nu terecht op dit uur
Het volk roept er met wraak in het hart:
Spaart hem niet want hij kent gene smarte
Door zijn schuld en zijn vrees’lijk verraad
Stierf aan ’t front menig Belgisch soldaat
Vele burgers gefusilleerd
Of in Duitsland gekreveerd
4. Verrader van ons land
Voor uw straf moest men u guillotineren
Spioen van den vijand
G’hebt zoveel burgers doen fusilleren
De rechter spreekt de doodstraf uit
En het volk roept te samen uit:
In België bestaat nog ’t schavot
Maakt de lafaard spoedig kapot
 |
Partituur * De Spion, verrader van België * |
 |
1. instrumentaal
|
|
2. Anna Van Heuckelom, Kasterlee (1975)
|
|
3. Reviens - Pierre Valray (strofe)
|
Bronnen: tekst in "Filosofen van de straat" (Roger Hessel) (MUZ0100 pag 250) ook in "Marktliederen over de "Grooten Oorlog" (Roger Hessel) (MUZ0532 pag. 234) Voorgezongen door Anna Van Heuckelom, Kasterlee, in 1975 voor "HET VOLKSLIED in Kasterlee, Lichtaart, Tielen, Gierle, Turnhout en Oud-Turnhout" (Herman Van Gorp) (MUZ0903)