De Clown
Op het repertoire van Jos Dumont uit Antwerpen stond dit tragische lied over een circusclown. Die heeft een relatie met een trapeziste werkzaam bij hetzelfde circus maar vermoedt dat ze hem ontrouw is. Verteerd door jaloezie confronteert hij haar met zijn vermoedens en ze geeft hem botweg de bons. The Show Must Go On en hij zorgt voor een definitieve, ijzingwekkende finale.
We vonden twee versies van de tekst en één overgeleverde versie van de bijpassende muziek waarop we onze muziekpartituur baseerden.
Het lied is wel overduidelijk een vrije vertaling van “Le Clown” zoals Adolphe Bérard dat zong in 1910 op tekst van E. Joullot.
Le clown dans le cirque s’élance,
Pirouettant, cabriolant,
Hardi, souple et plein de vaillance
Qu’il est drôle, qu’il est adroit
On pouffe à ses mines sévères
Par la farce le clown est roi,
On peut oublier ses misères
Clown, fais-nous rire !
Lance des quolibets salés,
Entends la foule qui délire
A tes lourds propos envolés
Clown, fais-nous rire !
De Clown
666 [A] Eugène Joullot (originele franse versie). [C] Léo Daniderff – P.D.
Met zijn haardos in rood en wit
begint de clown zijn werk te maken
Ieder die in het circus zit
weet hij kostelijk te vermaken.
Wat is hij aardig vlug en net,
koning van ’t vak hij mag het weten
Verschaft ons altijd zoveel pret
dat wij daarbij ons leed vergeten.
Clown gij doet ons lachen
gij met uw lief vrolijk gelaat
en met al uw aardige grappen
gij die door niemand wordt gehaat
Clown gij doet ons lachen
De clown gaat heen, hij triomfeert,
om haar die hij aanbidt te vinden.
Langs zijne loge gepasseerd
om te omhelzen zijn beminde.
Doch eensklaps op zijn weg gestoord
denkt hij een kus te horen smaken
Hij snelt er heen daar z’hem behoort
Maar men roept: “Clown, kom ’t volk vermaken.
Clown gij doet ons lachen
gij met uw lief vrolijk gelaat
en met al uw aardige grappen
gij die door niemand wordt gehaat
Clown gij doet ons lachen
Het ogenblik van rust is daar,
uit zijn loge ziet hij één vluchten.
Hij komt bij haar en vraagt aan haar
terwijl hij bevend staat te zuchten
“Komaan spreek op wie was bij u?”
“’t Gaat u niet aan, ’t was een lief wezen
Ik min u niet, ben schier beschaamd
de vrouw van enen clown te wezen”
Clown moet droevig lachen.
Met strenge blik ziet hij haar aan.
Die hem bemind’ heeft hem bedrogen,
wat zal er nu gebeuren gaan?
Clown moet droevig lachen
Op de kunstladder werkt hij voort
waar de taak hen beiden verenigt.
Samen beklimmen zij de koord,
’t muziek is stil, alles is enig.
’t Behoud is in zijn handen nu,
zegt: “Morgen zal ’t u niet meer lukken,
bedriegster, met mij dood ik u”
terwijl hij sneed de koord aan stukken.
Clown gij lacht niet langer,
uw jaloesie was veel te groot.
Ten gronde vielen twee lichamen,
ze vonden beiden hunne dood.
Clown, gedaan met lachen
De oorspronkelijke melodie van Léo Daniderff is door de mondelinge overlevering flink veranderd.
 |
Partituur * De Clown * |
 |
2. instrumentaal
|
Bronnen: zangwijze: Le Clown (1910) liedschrift Luc Geens (moeder van) (MUZ0711 pag. 8) liedschrift Eugeen Koopman (MUZ0349 lied nr 209 en lied nr 286) boek "Geschiedenis van het café-chantant" Willy Lustenhouwer) (MUZ0165 pag. 345) op www.seniorplaza.nl/Liedjes_grootmoeder (versie 20-1-2013) ook gezongen door Claeys-Reniers en door Samyn-Fiorentino
1 reactie
In het liedschrift van Eugenius Koopman (Antwerpen, 1916 en later) staat een tekst die duidelijk op hetzelfde franse chanson is geënt maar met een afwijkend verhaal. Hier gaat het niet over een ontrouwe geliefde maar over een ziek kindje dat hij moet alleen laten om lachend op te treden voor het cirkuspubliek…
Een arme clown zit wenend aan
Het ziekbed van zijn kindje neder
Weldra moet hij ter circus gaan
Herhaaldelijk kust hij het teder
Op ‘t bleke wezen waar de smart
De lieve trekken weg doen krimpen
De clown ijlt heen, hoe jaagt hem ‘t hart
Zal men hem thans weer niet beschimpen
Clown, spoed u voort
Ga, lach dan toch met uw verdriet
Wat zult ge weer applaus behalen
Ach, dat men u maar wenen liet
Clown … gij moet lachen
Hij komt het circus ingesneld
’t Verdriet moet hij in ’t hart versmachten
Het aanvangsuur heeft reeds gebeld
’t Bestuur staat ook op hem te wachten
Clown, kom hier, kom naderbij
Roept er een stem, ’t uur is reeds henen
Gij schijnt zo raar, bedriegt gij mij,
Weet dat ik niets geef om uw wenen
Clown, spoed u voort
Ga, lach weg de kommer en verdriet
Hoort ’t ongeduldig volk roepen
Ach Heer, dat men mij wenen liet
Clown … gij moet lachen
Het is zijn nummer dat begint
Ieder herkent in hem den gekken
En juicht toe, hij denkt aan zijn kind
Wijl tranen uit zijn ogen lekken
Ach hoort toch eens naar ’t handgeklap
Als hij zijn tranen wil afdrogen
Voor ’t volk is ’t enkel maar een grap
Waarop hij eens te meer mag bogen
Clown, rare guit
Gij Koning in gekke mimiek
Doch waarom blijft gij nu nog schreien
Lach eens, ’t is de wil van ’t publiek
Clown … gij moet lachen
Het ogenblik van rust is daar
Hij schijnt te vliegen huiswaarts henen
Een voorgevoel, ’t is hem zo naâr
Al waggelend loopt hij op zijn benen
Nog met bleek gepoederd gezicht
Neigt hij zich over ’t lieve wezen
Het lampken met zijn pinkend licht
Doet hem de dood van ’t kindje lezen
Clown, martelaar
Hij rukt zich de haren uit het hoofd
Hij lacht …en hij snikt nu te samen
Hij is van het verstand beroofd
Clown ah ah ah ah ah
Nu kan hij lachen…