De Boer en zijn Verken

Op een liedblad getiteld “Zangen van de Klas” heeft “imprimerie Dethier-Ougrée” een reeks vlaamstalige soldatenliederen verzameld, of althans toch liederen om door soldaten gezongen te worden tijdens de (te) vele vrije tijd die ze hadden in vredestijd.

Op het blad staan de teksten van volgende liederen:

• Den Boer met zijn Verken
• De ware liefde van Gustaaf en Laura (melodie “Gigolet”)
• Vaartwel kazerne
• Nationaal lied (O Vaderland, o edel land der Belgen)
• Het vertrek van Jefke naar den troep (melodie “Quand on est deux”)
• Naar wijd en zijd (melodie “Vers l’avenir”)
• Tien geboden van de Klas
• Soldatenlied (“En we zijn er van de klas”)

Wij herkenden op het eerste gezicht slechts 3 van die liederen: het volkslied uiteraard (hier met een later in ongenade gevallen tekstversie), “Naar wijd en zijd”¹ dat we in het derde leerjaar moesten zingen en het meest gekende soldatenlied “En we zijn er van de klas en we drinken bier met emmerkes“.

Harry Franken was blijkbaar ook in het bezit van dit liedblad, hij is te weten gekomen dat het lied van den boer en zijn verken gezongen werd op de melodie van “Zaza” die we kennen van het lied “Waarom treuren?“, de melodie dus van een Frans chanson uit 1923 op muziek van René de Buxeuil. Het lied “Quand on est deux” zou een compositie kunnen zijn van Raoul Moretti uit 1929 en “Gigolet” vinden we niet terug, dat zou kunnen “La Gigolette” van Franz Lehar zijn of nog een handvol andere franse liederen met “Gigolette” in de titel… Als we hiermee rekening houden zou dit liedblad net voor de Tweede Wereldoorlog kunnen verschenen zijn.
Hier en daar staan er (nog) typfouten in de liedteksten maar het zijn er verrassend weinig als we bedenken dat het blad in een Waalse drukkerij werd vervaardigd.

Het milde spotlied dat we eruit pikten is inhoudelijk te vergelijken met “Een reisje naar Brussel (met de trein)” en andere dergelijke waarschuwende-vinger-liederen. De hoofdrolspeler wordt een beetje euforisch nadat hij voor veel geld zijn vet varken heeft verkocht in Brussel, en naar kandidates om mee te profiteren van zijn tijdelijke rijkdom moet hij niet lang zoeken. Maar uiteindelijk moet hij met een lege geldbeurs terug naar huis …

¹Vers l’avenir – Naar wijd en zijd. Tekst: G.T. Antheunis – Muziek: F.A. Gevaert, “composé à l’occasion du 75me anniversaire de l’indépendance nationale” (1905 dus). Te vinden o.a. in “Het Liederboek van de Belgische Jeugd” van Th. Quoidbach. Het is ondertussen een controversieel lied geworden want het propageert de kolonisatie van het (niet met name genoemde) Congo: “Is uw bodem hier klein, ginds toch wacht u een strand. Als een wereld zo groot waar uw vlag staat geplant.” – “Si ta force déborde et franchit ses niveaux, verse-la comme un fleuve en des mondes nouveaux !” – “Va, sans faiblir, peuple énergique, vers des destins dignes de toi ! Dieu saura protéger la Belgique et son Roi !” (in 1905 was dat Leopold II )

	Partituur * Den Boer met zijn Verken*
	1. instrumentaal

Tags: 591