De lasterpraat
Een moraliserend lied dat we reconstrueerden aan de hand van een tekst in het liedjesschrift (1926) doorgestuurd door Luc Geens.
We vergeleken hetmet twee afwijkende versies van tekst en muziek in “Zo de ouden zongen” (Walther Van Riet, pagina 335 e.v.) en in “Geschiedenis van het café-chantant” (Willy Lustenhouwer, lied nummer 241).
In het verhaaltje gaat het over een jonge pas gehuwde vrouw wiens man ten strijde moet – het speelt zich weer af circa 1914 – en waarvan het gedrag voortdurend door kwaadsprekers verkeerd wordt uitgelegd. Zo is ze na maanden alleen te zijn plots een tijdje uithuizig, hét bewijs voor een jaloerse man, die haar tevergeefs het hof maakte, dat ze er met een Duitse soldaat vandoor is. Als ze na een maand toch terug opduikt, zichtbaar gelukkig, is het hek helemaal van de dam: zij heeft zeker en vast haar man bedrogen. Nog een maand of acht later moet ze bevallen en de haat en nijd is zo groot dat zelfs de vroedvrouw haar de rug toekeert. Ze sterft dus in het kraambed “met een kindje in haar schoot”. In haar koude handen houdt ze een brief geklemd en daaruit blijkt haar onschuld en trouw. En ja: “Zo gebeuren vele dingen door die lasteringen.”
De lasterpraat
Iedereen kent de laster die met al zijn kwaad
zoveel onheil sticht aan de mensen;
wist men ook welke bloedige wonden men slaat,
men zou zeker de laster verwensen.
Doch de kwaadsprekerij is op aarde zo groot
daar zal ieder zijn deel van dragen.
Wordt er hier iets verteld, ginder wordt het vergroot
en daarin vindt ieder zijn behagen.
De laster gaat van mond tot mond
loopt terstond als vuur rond
en zegt men iets van man of vrouw,
’t gaat zeer gauw van zo naar zou,
daarom is op aarde ’t grootste kwaad
zeker wel de lasterpraat
maar zij die het meest laster spreken
zijn zelf vol gebreken.
Er was een vrouw pas gehuwd toen oorlog brak uit
en van haren man werd gescheiden
daar hij dienstplichtig was en ’t leger hem innam
om gelijk d’ander voor ’t land te strijden.
Maanden lang bleef zij alleen
doch door haar schoonheid
tracht een ander haar te bekoren
maar op al zijn gevlei antwoordde zij altijd:
“Mijnen man alleen blijf ik behoren.”
Maar op een dag, zij verdween,
en geen mens wist waarheen,
maar die haar vruchteloos aanbad
had zeer gauw haar eer beklad.
Weldra liep de laster langs de straat:
“Zij is weg met een Duits soldaat.”
En zo wist men met vuile kleuren
die vrouw te besmeuren.
Na verloop van een maand kwam die vrouw plots’ling weer,
men kon ’t geluk op haar gelaat lezen.
Daardoor vergroot de laster nog meer: “Hoe kan zij vrolijk zijn
wijl haar man is ten strijde?” en het antwoord dat klonk:
“Wel, die slet heeft haar man bedrogen, z’is hem vergeten.”
Maar toen zij na acht maand een kind het leven schonk
werd zij door elk veracht en verweten.
Niemand had met haar medelij,
’t was niets dan spot en nijd.
De vroedvrouw die zij had verwacht
verscheen niet op hare klacht
en ‘s anderendaags vond men haar dood
met een kindje in haar schoot
en het volk zei zonder genade:
“Z’heeft loon naar haar daden.”
Verkoopt zulke vrouw haar eer dan verdient zij straf,
maar wat had deze vrouw misdreven.
Door de kwaadsprekerij raakte zij in het graf,
maar haar eer die was zuiver gebleven.
Want in haar ijskoude hand
hield zij nog een brief
stevig op hare borst gedrongen
waarin haren man schreef: “Zeg, mijn klein vrouwtje lief,
ben ik vader van ‘n meid of een jongen?”
De man die zijn vrouw zo vereerde
was reeds lang geinterneerd.
In Holland had zij hem bezocht,
zo haar eer aan hem verkocht.
Dus bleef zij zuiver van alle kwaad
het was niets dan lasterpraat.
Zo gebeuren veel wrede dingen
door die lasteringen.
 |
Partituur * De lasterpraat * |
 |
1. instrumentaal
|