De gifmengster van Vijve-St-Elooi (1926)
In zijn bundel liedbladen “Vlaamsche Volksliederen” beschrijft Alois Van Peteghem uit St.-Amandsberg dus ook een moord die rond januari 1926 enkele kranten haalde. Het is overduidelijk dat hij zijn informatie uit die kranten puurde, maar hij verzwijgt handig de volledige naam van de betrokkenen. Niet alleen omwille van de “privacy” – daar trokken marktzangers of kranten uit die tijd zich niet veel van aan – maar vooral om het universeler te maken, zodat de toehoorders het makkelijker konden projecteren op zelf meegemaakte gelijkaardige feiten.
Dit is het liedblad, dat we mochten kopiëren uit de verzameling van de familie Meert.
In de kranten kwamen de gebeurtenissen meermaals aan bod, we tonen chronologisch wat we hierover terugvonden. Daar worden wel snel namen genoemd, aanvankelijk alleen van de slachtoffers omdat het nog niet duidelijk is wie de dader is.
De dienstmeid D. wordt niet volledig bij naam genoemd omdat ze nog geen bekentenissen aflegde. In het eerste bericht wordt ze als E.D. omschreven maar dat blijkt achteraf niet te kloppen …
De omwonenden hebben aan die initialen uiteraard genoeg om zeker te weten wie bedoeld wordt.
Nu de bekentenissen definitief zijn publiceert de krant de volledige identiteit van de dader. Zij blijkt bij haar aanhouding nog geprobeerd te hebben zichzelf te vergiftigen.
Hoe het verder verliep weten we niet, we hebben in het digitale krantenarchief verder geen vermeldingen gevonden. Het zou ons niet verwonderen, na het lezen van de krantenberichten, dat ze ontoerekeningsvatbaar werd verklaard en er geen assissenzaak kwam.
De melodie “Dolorosa” kwamen we al eerder tegen bij Het vertrek van Gustaaf naar de goudmijnen van Californië en is één van de populaire werkjes van de franse veelschrijver en muziekuitgever F.L. Benech (+1925). Afgaande op het titelblad van zijn bundel “Sept chansons à succès” probeerde hij zijn liedbundels ook zelf op de markt te verkopen, terwijl een orkest zijn successen uitvoerde.
In onze partituur lieten we de 5e strofe vallen omdat we tegenwoordig nu eenmaal met een “ongeduldiger” publiek te maken hebben dan 100 jaar geleden.
De gifmengster van Vijve-St.-Elooi
De wereld is nu omgekeerd en erg verslecht,
men vreest niets meer, men spot met God en het gerecht.
Men houdt niet meer aan deugd en eer,
broederliefde bestaat niet meer.
’t Is haat en nijd wat er onder ’t mensdom bestaat.
’t Bewijs is nu hier goed te zien in dees misdaad.
Een dienstmeid door wraak aangespoord
heeft mens en dier zeer laf vermoord.
Refrein:
Moordenares
het is wreed wat g’hebt gedaan.
Uw slachtoffers
hadden u toch niets misdaan.
Uwe misdaad
is boosaardig, ongehoord:
koelbloedig hebt
ge twee mensen zeer laf vermoord.
Die helleveeg miek dagelijks het eten klaar
Na ’t avondmaal werd iedereen buikpijn gewaar.
Kamiel, die stierf in smart en pijn
men dacht het zal van buikloop zijn.
Intussentijd stierf menig dier zo nu en dan.
Men was ontsteld, maar niemand wist d’oorzaak daarvan
Het duurde zo een hele tijd
tot men verdacht die boerenmeid.
Een tweede knecht werd ook eens na het eten slecht
Henri die werd zeer goed verzorgd en dan berecht.
Zijn toestand werd gevaarlijk groot
En hij die stierf een wrede dood.
’t Gerecht dat vond dees sterfgeval zeer zonderling
en men besloot dan seffens tot de ontgraving
De lijkschouwing werd nu gedaan
En arseniek trof men daar aan.
Na het verslag werd aang’houden die boerenmeid
Verdacht van moord werd zij naar het gevang geleid
En ondervraagd nopens ’t geval
Zei ze altijd: ‘k weet niemendal
Een heer werkte na ’t onderzoek ja dag en nacht
En hij heeft het dan ook tot een goed eind gebracht
De meid die zei aan hem voortaan
wat dat zij daar al had begaan.
Het roept om wraak, ’t is gruwelijk en ongehoord,
met arsenic heeft zij die twee knechten vermoord.
Die duivelin in mensenvlees
was harteloos en zonder vrees.
Zij heeft getracht den pachter te brengen ter dood
want zij strooide ook arsenic al op zijn brood.
Gelukkig had hij ’t gauw belet,
zo bleef hij van de dood gered.
 |
Partituur * Gifmengster van Vijve-St-Elooi * |
 |
1. instrumentaal
|