Aan het graf van den Yzer (uit dankbaarheid onzer broeders)
Het zoveelste lied over de Grooten Oorlog, maar dit is toch wel een speciaal geval !
Marktzangers kozen bijna altijd voor gekende schlager- of operettemelodieën en plakten daar hun teksten op. Achille Coppenolle koos echter deze keer voor een “cultureel verantwoorde” Vlaamse hit uit de 19e eeuw, op muziek van Johan De Stoop en met de overbekende tekst van Albrecht Rodenbach: “Klokke Roeland“.
Afgaande op zijn tekst heeft Coppenolle het lied herschreven ter gelegenheid van één van de eerste IJzerbedevaarten, en dan is het een handige commerciële zet om te kiezen voor een melodie die door de organisatoren van deze manifestatie gekend is en gepromoot wordt. Hij nam in elk geval de slogan “Nooit meer oorlog” ernstig en pleitte ook in andere liederen voor een duurzame vrede en het bannen van wapens en geweld. Hij voelde immers tijdens de crisis circa 1930 goed aan dat er weer storm op til was en een nieuwe wereldoorlog niet ver af.
Coppenolle was actief als marktzanger tussen 1920 en 1947; de IJzertoren werd officieel ingehuldigd in 1930, maar er waren sinds 1920 al bedevaarten, telkens naar een plek waar een illustere held gevallen of begraven was. Coppenolle lijkt in het lied daarop te alluderen, we vermoeden dat het in 1925 werd gemaakt en gezongen omdat het thema van de toenmalige bedevaart was “Naar de vlaamse dodenakker”.
Sinds 2013 wordt de IJzerbedevaart op 11 november gehouden, daarom vandaag dit lied op onze website. Het valt me op dat de huidige doelstellingen van die IJzerbedevaart goed overeen komen met de tekst van dit lied en bijgevolg dat de bedevaart terug op het juiste spoor zit.
Aan het graf van den Yzer
Een stroom door ’t land van t’allen kant
komen naar ’t Yzerveld getogen
waar vroeger tijd vol dapperheid
menig jong harte ging verloren,
even vol moed, bij ’t vloeiend bloed.
“Vaart wel” was hunne laatste groet.
Wie bieden hier, duurbare helden,
innigen dank, droef om vermelden.
’t Is zelfs plicht om ieder jaar
beevaart te doen onder elkaar.
Wees trots en fier, die komen hier,
vergeten nooit die koene strijders.
Men schonk ons d’hand als bloedverwant.
Kwamen toch nimmer zulke tijden.
Neen, nooit niet meer,
wat baat ’t kruis van eer,
maar mint elkander meer en meer
’t Is als een droom, die bloemen schoon,
zij die hier prijken op de graven.
Doch menig naam
vindt men niet staan,
neen, men ontwaart nooit meer de braven.
Maar door die smart dreunt uit ons hart:
“Wij eisen al de wapens neer.”
 |
Partituur * Aan het graf van den Yzer * |
 |
1. instrumentaal
|
|
2. Klokke Roeland - The Shepherds 1965 (fragment)
|