Verkoop toch geen drank aan mijn vader
In de 19e eeuw, toen er van sociale wetgeving nog lang geen sprake was, bleek alcoholisme een echte plaag. Dat kwam niet alleen door de armoe, maar ook bijvoorbeeld omdat werkgevers het loon uitbetaalden in hun eigen drankgelegenheid, zodat het voor de werkgever een vestzak/broekzak operatie was en de kostwinnende papa’s niet zelden met een nog kariger loon thuiskwamen.
Wat ook de oorzaak weze: een aan alcohol verslaafde papa was altijd een ramp voor zijn huisgezin en het ene drama bracht dikwijls het andere mee: vechtpartijen, hongerdood, … Interessant voer voor de marktzangers en het is dan ook niet moeilijk om liederen terug te vinden rond dit thema: O vader, kom huiswaarts met mij en Van honger en kou gestorven om er maar een paar te noemen. In het overbekende lied van “Den Boemlala” wordt het allemaal een beetje in het belachelijke getrokken, maar dat lied is oorspronkelijk dan ook veel ouder.
In 1884 bedacht de succesrijke componist C.A. White een meeslepende melodie bij een tekst met de titel “Please, sell no more drink to my father”, geschreven door de echtgenote van meneer Frank B. Pratt. Haar meisjesnaam wordt nergens vermeld maar het zou kunnen gaan om Gertrude Coburn, geboren op 8 april 1856 in Pensylvania. Ze zou dan 28 jaar geweest zijn toen het lied werd gepubliceerd.
Componist C.A. White kwam op deze site al ter sprake bij het lied “Het stervende kind“, een vertaling van zijn “Kiss me and I’ll go to sleep” uit 1872.
Zoals vele rijke burgerdames uit die periode vulde tekstschrijfster Gertrude allicht een stuk van haar vrije tijd met het beoefenen van de liefdadigheid en ze moet danig getroffen geweest zijn door de ellende die ze om zich heen zag. Of haar boodschap ooit enig effect heeft gehad op de drankzuchtige vaders is onwaarschijnlijk: de kundig uitgegeven pianopartituur was te duur voor het werkvolk en een piano hadden die ook niet. Maar het zal wel een hit geweest zijn op de vele thee- en koffiekransjes in de burgersalons.
De tekst blijft overigens vrij oppervlakkig. Er wordt niet geprobeerd om de oorzaken van het wijdverspreide alcoholisme aan te klagen, neen, de alcohol zelf is de oorzaak en stoppen met (te)veel drinken is de oplossing.
Hieronder een gezongen versie door Elsa Lanchester. De man die de video plaatste merkt terecht op dat het gekweel van Elsa eerder aanzet tot drinken dan het tegenovergestelde, u bent gewaarschuwd … Het meerstemmige refrein is er bij Elsa Lanchester evenmin.
Please sell no more drink to my father
Please, Sir, will you listen a moment,
I’ve something important to say.
My mother has sent you a message,
receive it in kindness, I pray.
’t Is of father, dear father, I’m speaking,
you know him, he’s call’d ragged Gore.
But we love him and hope we may save him
if you’ll promise to sell him no more
Chorus:
Please, sell no more drink to my Father,
it makes him so strange and so wild.
Hear the prayer of my heartbroken mother
and pity the poor drunkard’s child.
Om de toehoorders tot tranen toe te bewegen wordt het lied zogezegd gezongen door het bezorgde dochtertje van de vader. Zij bezweert de herbergier van de zaak, waar haar vader op weg van/naar het werk voorbij moet, er op toe te zien dat vader niet teveel drinkt, zoals gevraagd door haar moeder, want als hij nuchter is dan is hij “de beste vader ter wereld”.
Het refrein werd door White gearrangeerd voor 4 stemmen, met de nodige orgelpunten voor extra dramatiek. Onze vertaling en bewerking blijft dicht bij het origineel, dat we tot de “public domain” rekenen aangezien de originele partituur – en bijna het hele oeuvre van C.A. White – vrij te verkrijgen is in de J Scholarship Library. Tenminste: als hun webserver niet plat ligt …
Verkoop toch geen drank aan mijn vader
Meneer, ach meneer, luister even,
ik heb hier voor u enen brief.
die moeder aan u heeft geschreven,
ach lees hem nu toch, asjeblief.
Het gaat over mijn arme vader,
hij zit hier altijd op uw bank.
We houden van hem altegader,
verkoop hem toch niet teveel drank.
Refrein:
Verkoop toch geen drank aan mijn vader,
die maakt hem zo wreed en ontzind.
en aanhoor het gesmeek van mijn moeder,
heb meelij met een dronkaards kind.
Mijn vader kwam gisterenavond
al zwalpend naar huis van de kroeg.
Hij stootte de lamp van de tafel,
waarna hij mijn moeder weer sloeg.
Toen viel hij in slaap op de stenen,
bezopen en zonder één frank.
En ‘s morgens begon hij te wenen:
beloof me, verkoop hem geen drank.
Als hij nuchter is dan is vader,
de beste vader die er is.
Hij wil zo graag met drinken stoppen,
maar elke dag weer gaat het mis.
Vol frisse moed gaat hij gaan werken,
maar vlak voor uw deur loopt het mank.
Meneer, hou het binnen de perken,
verkoop hem toch niet teveel drank.
 |
Partituur * Verkoop toch geen drank aan mijn vader * |
 |
1. repetitie-opname W&P
|