Manneken Pis
In 1949 schreef Maurice Chevalier (1888-1972) een ode aan “Manneken Pis” en die begon met deze gevleugelde woorden:
Où, par le chaud et le froid
Règne un noble petit gars
Généreux dès le matin
Devant de nombreux témoins
Il déverse tout son bien{Refrain:}
Manneken Pis, Petit gars de Bruxelles
Manneken Pis, Mignon porte-bonheur
Manneken Pis Arrose les plus belles
Manneken Pis Arrose tous les cœurs
Quand il fait “Pss… Pss…”
Et refait “Pss… Pss…”
En douce, Il pousse
Gaiement “Pss… Pss…”
Manneken Pis, Une immense Innocence
Sort à plein jet De son petit sifflet
Voor de muziek tekende een zekere F. Freed (1903-1983), een pseudoniem van de Oostenrijker Friedrich Goldbaum die ook nog liedjes maakte onder de naam Alfredo Corenzo.
Jeanette MacDonald & Maurice Chevalier in de film “The Merry Widow”
Wat had de in Parijs geboren Maurice Chevalier in ’s hemelsnaam met Brussel en zijn held Manneken Pis?
Niet moeilijk: zijn moeder Joséphine Van den Bossche (1852 – 1929), met wie hij een hechte band had, was uit Vlaamse ouders geboren.
Chevalier werd al vroeg een “bekende franse vedette” met het imago van een charmeur, een Don Juan. Dat zal hij wel van zijn franse vader meegekregen hebben 🙂
Zijn kortstondige relatie met de toenmalige topzangeres Frehel leverde de nodige media-aandacht op. In 1917 ontdekte hij de Jazz en de Ragtime muziek en hij vertrok via Londen naar de USA om er een indrukwekkende muziek- en filmcarrière op te bouwen: hij was de eerste (en misschien ook wel de laatste…) franse vedette die het in Hollywood kon waarmaken.
Na de Tweede Wereldoorlog had hij het aangedurfd om op te komen voor de vrijheid van mening en de heksenjacht op het communisme in de USA te veroordelen. Hij moest het land verlaten en vestigde zich terug in Europa. In die periode schreef hij het lied “Manneken Pis”.
Vanaf 1957 was hij terug actief in Hollywood tot op hoge leeftijd. Zijn laatste bekende bijdrage aan de filmindustrie was het zingen van de titelsong in de Disney-tekenfilm The Aristocats.
We vonden de partituur van Manneken Pis eind 2001 toevallig tussen een stapeltje vergeelde partituren dat we in een Brusselse winkel doorzochten en we maakten er meteen een vrije vertaling van die (dan ook) in de tweede strofe allusies maakt op de angstpsychose rond “Nine Eleven” en het verdwijnen van de WTC Twin Towers. Op het einde van het refrein mag u overigens naar goeddunken de woorden “fluit” en “spuit” van plaats verwisselen: het is een bewuste verspreking en een knipoog naar de truukjes die marktzangers indertijd moesten toepassen om aan de censuur van pastoor en burgemeester te ontsnappen.
Later ontdekten we dat Johnny Steggerda al in 1949 een nederlandstalige versie maakte van dit liedje.
Zijn vertaling en interpretatie is helemaal anders dan de onze…
Dat kan u zelf nagaan via de link onderaan naar een geluidsfragment.
Manneken Pis
Wie kent niet dat kleine kind
dat in alle weer en wind
zich in buitenlucht bevindt?
Hoewel het normaal niet mag
spuit het met een fijne lach
zonder schroom de hele dag.
Manneken Pis, dat is een Brussels ketje.
Manneken Pis, brengt allen in de lach.
Manneken Pis, bezorgt ons een verzetje,
Manneken Pis is de held van de dag;
want hij doet PSS PSS
en nog eens PSS PSS
in zijn hoek, zonder broek,
vrolijk PSS PSS PSS
Manneken Pis, niet bang maar onbevangen
is’t dat hij fluit al met zijn kleine spuit.
Torens mogen dan vergaan
bij de bang’ Amerikaan,
hij trekt zich daarvan niets aan.
Ook bij d’ergste tegenslag
blijft zijn vranke schalkse lach,
komt hij plassend voor de dag.
Mensen van de hoogste stand
komen uit het verste land
bij zijn standbeeld aanbeland.
Getooid in het mooiste kleed,
heel veel gefotografeerd,
wat zijn vrijheidsdrang niet deert.
Bloot of niet van kop tot teen
plast hij dwars door alles heen,
lichtjes leunend op één been.
Wie er ook komt als zijn gast,
één ding staat voorzeker vast:
dat hij zich voor hem ontlast!
 |
Partituur * Manneken Pis * |
 |
1. instrumentaal
|
|
2. versie Maurice Chevalier
|
|
3. versie Johnny Steggerda
|
2 Commentaren
De origine van moeder Joséphine Van den Bossche had ik ergens op het Internet gevonden op een ogenschijnlijk betrouwbare site. Ondertussen heb ik geprobeerd om dit te verifiëren in de online registers van het Rijksarchief en op Geneanet. Dat lukte maar half… Joséphine zou in Parijs geboren zijn op 4 november 1852, maar dat is op z’n minst zeer eigenaardig want haar ouders Jean François Van den Bossche (1831-1895), schoenmaker, en Mathilde Van Belle (1823-1886) zijn in Gent geboren én gestorven. Ze zijn wel in Moulins-les-Lille (in Frans-Vlaanderen) getrouwd op 26 januari 1852, dus heel honkvast waren ze niet, maar dat is nog altijd ver van Parijs. Grootvader Pieter Van den Bossche was eveneens schoenmaker, geboren in Assebroek (1803) en gestorven in Gent (1866). Hij huwde er op 26 april 1826 met Clementine Coninck (1807-1844). Dat halen we allemaal in goed vertrouwen van Geneanet, in de online archieven van het Rijksregister zijn er voor deze cruciale periode (nog) geen registers terug te vinden van Gent en Assebroek (Brugge).
In de vele biografieën wordt ook niet altijd hetzelfde verteld: hij zou de jongste van 9 geweest zijn volgens de ene, van 3 volgens de andere. Vader Chevalier zou een alcoholist geweest zijn die zijn gezin al vroeg in de steek liet, waardoor moeder Josephine de kost moest proberen te verdienen met het produceren van kantwerk. Maar waarom de dochter van Gentse middenstanders in Parijs zou geboren en getogen zijn is hiermee nog niet verklaard.
Goeie morgen, Ik zoek al een paar jaren achter deze partituren voor fanfare en liefst voor harmonie. Kunnen jullie mij op weg helpen om die ergens te vinden of te kopen ? Dank u Jos