De platbroek

In “Lied van mijn land“, een niet gedateerd zangboekje van KWB, staat een versie van “De Jef van de Capucienen” dat we ooit in de Chiro leerden zingen en dat we later ook tot in den treure tegenkwamen op de “Openlucht Vakanties” van CM.

Dat lied – kundig verknipt met verzwijgingen of vervangingen à la “pssst” – bleek dus gebaseerd op een 19e eeuws lied “In den tijd van de patriotten“, elders ook getiteld “De Platbroek“.

Overigens heeft de KWB het lied waarschijnlijk overgenomen uit “Ons Zangboekje” van het Katholiek Patronaat, uitgegeven in 1935.

En die hebben zich dan weer laten inspireren door het “Platbroek”-lied zoals het gepubliceerd werd in “De Vlaamsche Zanger“, deel 1, circa 1900.

Een “platbroek” is iemand die van schrik zijn broek bevuilt, een lafaard dus. Maar in dit volkse lied wordt aangegeven dat “bang zijn” het praktische voordeel kan opleveren dat je als soldaat een veldslag of een oorlog overleeft! Wie niet sterk is moet slim zijn als het ware.

Volgens Adriaan De Weghe in het “Eregems Liekesboek“:

Dit lied gaat terug op de strijd, in 1790, tegen het Oostenrijks bewind. Dit wordt de “Brabantse Omwenteling” genoemd. De “loting” waarnaar verwezen wordt dateert dan weer uit de Napoleontische periode, begin 19e eeuw. De loting voor het contingent soldaten werd pas in 1909 afgeschaft.

Een interessante evocatie van deze “loting” – waarbij jonge mannen het toeval moesten laten beslissen over hun toetreding tot het leger, wat niet zelden een gewisse dood betekende – is terug te vinden in de film “De loteling” naar het gelijknamige boek van Hendrik Conscience.

We hebben de originele tekst van “De platbroek” ingekort om het gehaaste en ongeduldige 21e eeuwse publiek niet tegen de borst te stoten. De door ons overgeslagen strofen staan hieronder in schuinschrift.

	Partituur * De platbroek *
	1. instrumentaal

Tags: 017