Belgische “tweetalige” marktzangers

Sommige marktzangers die actief waren in het interbellum probeerden als Goede Belgen een tweetalig repertoire op te bouwen. Uiteraard eerder uit liefde voor de centen dan uit liefde voor het vaderland: zij hoopten op die manier aan beide zijden van de taalgrens een graantje mee te pikken…

Vooral in Brussel kon je liedbladen bekomen die aan de ene kant franstalige liedjes bevatten en aan de ommezijde de “vlaamsche” versies. Helaas, de “vertalingen” waren meestal zo schabouwelijk slecht dat ze alleen maar te begrijpen waren als men de originele franse tekst kende. Een fenomeen dat we nu nog steeds tegenkomen op reclameblaadjes of websites van francofone origine die “vertaald” werden met het woordenboek of tegenwoordig zelfs door vertaalrobotten die er evenmin iets van bakken.

Als de auteur van zo’n liedjes in Charleroi gestationeerd is mag dat niet echt verwonderen – al blijft het ook dan de vraag of hiermee de beoogde commerciële resultaten behaald worden – maar van Brusselse producten zou je toch mogen verwachten dat ze ofwel begrijpbaar nederlands bevatten ofwel correct brussels dialect.

Edouard François, 18, Avenue de Waterloo, Charleroi was zo’n franstalige uitgever-dichter-zanger die probeerde om zijn oeuvre ook in Vlaanderen te slijten. Een voorbeeldje:

U merkt het: zéér veel “dichterlijke vrijheden”. Gelukkig staat ook de originele franse versie op het liedblad, en daar gaat de tekst als volgt:

Maar de absolute koning van de nonsens-vertalingen, en dat op tientallen liedblaadjes, is de brusselse  tekstschrijver Jan Opalfvens (soms ook als “Opalfens” geschreven). Diens teksten zijn een aaneenschakeling van vergezochte rijmelarij, desnoods met onbestaande en onbegrijpelijke woorden.

We vinden zijn literaire hoogstandjes op liedbladen formaat A2 met hoofdingen als “Les plus grand succès du jour” (“De grootste succès”)  of “Les chansons en vogue” (“De Schoonste Vlaamsche Liedjes”) . Vooral die laatste titel klinkt zuur als je de teksten bekijkt die voor “schoon vlaamsch” moeten doorgaan.

Een voorbeeldje: het lied ” ’t Is persies een onnoozel Beth” dat als vertaling moet doorgaan van “Elle avait un air innocent”, geschreven door cabaretier “Noël du Midi”. We zetten beiden vlak onder mekaar, oordeel zelf.

Onnodig te zeggen dat we dergelijke liedjes niet opnemen in ons repertoire.

Helaas is het grootste deel van de liedblaadjes die we tot nu toe konden verzamelen of copiëren van een al even bedenkelijk allooi. Gelukkig is het aanbod zo immens groot dat het toch lukt om er honderden interessante liedjes  uit te pikken … zoals u op deze website kan ervaren.