Om een coureur te worden moet men kunnen rijden

De marktzangers zongen niet alleen over moorden en rampen, liefde en verdriet, armoede en drank, leut en plezier maar ook over een ander onderwerp dat een grote massa passioneel beroerde: de sport. Voetbal, wielrennen en … de duivensport – alle populaire sporten van het “gewone” volk dus.

Tamboer bijvoorbeeld heeft zoveel liedjes over de Vlaamse wielerhelden geschreven dat Erik Wille er dankzij het verzamelwerk van Roger Hessel een hele CD kon mee vullen. En nog steeds brengt hij die liedjes “live” voor het publiek,  zoals hier op 14 mei 2011 in Kortrijk, virtuoos op de accordeon begeleid door Roger Schelstraete (1939-2012).

Ook toen de jukeboxen de marktzanger hadden vervangen bleven er jubelzangen op fonoplaat verschijnen met de heldendaden van onze kampioenen:

•       1. Rupske Lauwers (Pater Mestdagh-de troubadour vh H.Hart)
•       2. Jan Verbraeken - Dat kon alleen maar onze Stan
  (Stan Ockers, wereldkampioen 1955)
• “Meester Rik I ” (Eddy Roos) over Rik Van Steenbergen
• “Keizer Rik Van Looy ” (Eddy Roos – achterkant Meester Rik I)
• “Rik Van Looy” (Franky Bodet)
• “Wardje Sels” (Franky Bodet)
•       3. Rik Van Looy - Frankie 1958 (fragment)
•       4. Rik Van Looy is kampioen - Tony Geys
• Rik Van Looy – Alex Valère
•       5. Eddy neemt de gele trui (Frankie - 1969)
•       6. Geef mij maar Eddy Merckx (Luc Arno)
• “Patrick Sercu is wereldkampioen” (Luc Arno)
•       7. Dank je Eddy Merckx (fragment) (Franky Dee)
  – LP “20 jaar Vlaamse successen”
• “Eddy Merckx” (Sttellla, 1998)
• “Eddy Merckz” (The Misz – 1985, cassettealbum)
• “Eddy Merckx” (Sam Valkenborgh)
• “Onzen Eddy” (Cyriel)
• “Bravo Eddy” (Janneman)
• “Bravo Eddy” – Jean Narcy
• “Wardje Sels” (Franky Bodet – 1964)
• “Herman Van Springel is ‘n kampioen” (Waldo Demez)
• “Ja ‘t is Frans Verbeeck” (Polleke)
• “Jempi Monseré is wereldkampioen” (Andy Bell)
• “Freddy Maertens wereldkampioen” (Ronnie en de Pilchards)
• “Freddy Maertens is wereldkampioen” (Danny Demez)
• “Freddy Maertens” (Willy Lustenhouwer)
• “Freddy Maertens wordt kampioen!” (De Carpenter Boys, orkest Jean-Jacques)
• “Freddy wereldkampioen” (Willy Lustenhouwer)
• “Freddy Maertens in ‘t groen” (Clark Van Mere)
• “Lucien Van Impe den besten” (Clark Van Mere)
• “Lucien Van Impe kampioen” (Gene Summer)
• “Van Impe gele trui” (Juul Kabas)
• “Lucien Van Impe wint de Tour de Frane” – Tony De Moté
• “Raymond Ceulemans is de biljartkampioen” (Waldo Demez – 1970)
• “FC Malinois – Vooruit”, “Racing-basket”, “Racing voetbal” (LP “Bij de maneblussers” van Louis Baret en Marcel Sterckx)
• “Vooruit naar Beerschot” (Juul Kabas – 1972)
• “Het lied van Erwin Van den Bergh” (Bobby Prins – 1984)
• “De Rode Duivels gaan naar Spanje” (Will Tura)
• … enzovoort, want dit is geen volledige opsomming.

We hebben de fonoplaten en liedbladen die we bezaten rond dit thema geschonken aan het museum van het Sportimonium in Hofstade, hopelijk zijn ze daar ondertussen ook te zien.

Marktzanger Achille Coppenolle (1885-1954) vond dat al die adoratie ook wel eens met een knipoog mocht bekeken worden.

Op de melodie van “Wat kan die Sigi daar aan doen dat hij zo schoon is?” uit de operette “Het Witte Paard” schreef hij¹ een tekst over de vereisten om wielrenner te worden. Daarin bekijkt hij – net als zijn collega Cattebeke over de duivensporters – de lotgevallen van een minder fortuinlijke wielrijder: er zijn in de topsport  immers altijd maar een paar kampioenen tegenover een hele grote groep “losers”.

Zijn tekst vonden we her en der terug in licht afwijkende versies. We verdenken hem ervan verschillende lezingen in petto te hebben gehad, al naargelang de omstandigheden waarin het werd gezongen. Niet verwonderlijk, we mogen niet vergeten dat de liedblaadjes aan de goedkeuring onderworpen waren van de beheerders van de marktplaatsen (de burgemeester) en het plein onder de kerktoren (de pastoor), de gedrukte liedblaadjes waren dus altijd gekuiste versies van wat werkelijk werd gezongen.

Bij dit lied bijvoorbeeld staat in het officiële refrein:

... ge moogt niet drinken en niet roken en niet vrijen

maar in de gezongen versie werd dat soms:

... ge moogt niet trekken en niet rukken en niet vrijen

Overigens vonden we het lied ook terug als “De Coureurs” op een CD van Koen Crucke en Guido Naessens (1993) , waarbij evenwel als auteurs “Muziek/tekst: Robert Gilbert, Hughes Maréchal” worden opgegeven. Ze hebben inderdaad de ziel van het oorspronkelijke lied helemaal gerecupereerd maar slechts enkele zinnen letterlijk overgenomen, dus dat is juridisch in orde. Toch ware het netjes geweest om ergens de inspiratiebron de nodige eer te bewijzen.
Wij hebben het laatste regeltje van originele refrein van Coppenolle een beetje gemoderniseerd.

¹  Volgens het boek “Walter De Buck: Partituur van een Gentse rebel” is de tekst van dit lied geschreven door Henri Van Daele en de muziek door Richard Lepage. Het eerste zou best kunnen kloppen, we vonden wel vaker liederen waarvan Coppenolle ten onrechte aangaf dat hij de tekst had “gedicht”, maar er zijn bij ons weten nauwelijks of geen boeken gedrukt met het toneel- en café-chantant werk van Van Daele.
De muziek is zeker niet van Richard Lepage, die heeft niet meegewerkt aan de operette “In het Witte Paard”!

	Partituur * Om een coureur te worden*
	8. De coureurs - fragmentje